Caverna is een van de beste spellen in bordspelland. Plaats 11 op BoardgameGeek.com, de grootste online spellendatabase, spreekt boekdelen. Nu heeft Uwe Rosenberg, de maker van Caverna, besloten om hiervan ook een spel voor twee personen van uit te brengen. Is het net zo goed als zijn grote broer?
In Caverna: Het Duel ben je de leider van een dwergenstam en moet je het opnemen tegen een naburige stam om de mooiste grot te maken. Elke speler heeft zijn eigen tableau en je begint met twee kamers, waarvan er eentje al ingericht is. In de loop van het spel zal je meerdere kamers moeten uithouwen om deze te kunnen inrichten met bijvoorbeeld een bakkerij of een simpele kast. Hierdoor kun je meer bonusacties uitvoeren om meer goederen te krijgen, om goederen te ruilen of om kamers uit te houwen. Aan het einde krijg je punten voor ingerichte kamers en voor het goud dat je verzamelt hebt. Degene met de meeste punten heeft gewonnen.
Speluitleg
Elke speler krijgt een tableau met daarop een ingerichte kamer en een uitgehouwen kamer. De andere ruimtes zijn gevuld met gedekte tegels, waarop verschillende kamers staan. Tijdens het spel houw je ruimtes uit en komt de tegel die in deze ruimte lag als in te richten kamer beschikbaar. Deze tegels worden willekeurig verdeeld. Zo is elk spel weer anders. Verder heeft iedere speler 1 goed van elke soort: voedsel, graan, emmer (een soort vlas), steen, hout en goud. Deze krijg je niet als ‘blokjes’ maar je geeft de hoeveelheid aan op je tableau, door de markeerstenen omhoog en naar beneden te schuiven.Van elke goed kun je maximaal 9 hebben, behalve van goud: daar is het maximum 19.
In het midden van de tafel zijn al 6 kamers beschikbaar om in te richten.
In jouw beurt kies je een actietegel uit en doe je wat erop staat: dit is bijvoorbeeld een ruimte uithouwen, een kamer inrichten of goederen ruilen. Elke ronde komt er een andere actie bij en je mag geen actie kiezen, die je tegenstander al gekozen heeft. In de eerste vier rondes mag je twee acties kiezen, in ronde 5-7 drie en in de laatse ronde vier acties. In de laatste ronde wordt het kaartje renoveren omgedraaid. Hiermee mag je een ruimte uithouwen en een kamer inrichten. Een erg sterke actie, die je alleen mag nemen als je meer goudhebt dan je tegenstander.
Ruimte uithouwen
Je kunt alleen ruimtes uithouwen als je hier ook bijkunt. Ook kun je vaak alleen kamers uithouwen waar geen muur tussenzit, op 1 uitzondering na. Door het uithouwen van ruimtes komen er nieuwe kamers om in te richten bij. Het verdelen van deze kamers in je grot is elk spel weer anders, dus elk spel heb je (in het begin in ieder geval) keus uit andere kamers. Bij sommige ruimtes krijg je een extra voedsel als je deze uithouwt.
Kamer inrichten
Als je een ruimte wilt inrichten, moet je meestal voedsel betalen. Bij sommige actietegels kun je ook goud betalen. Maar omdat goud op het eind punten waard zijn, wil je dit misschien liever niet doen. Echter, de meeste punten zullen van ingerichte kamers komen, die zijn 3 tot wel 12 punten waard. Om een kamer in je grot neer te kunnen leggen, moet je ten eerste ruimte hebben in je grot. Daarnaast staat op elke kamer hoeveel muren en aan welke kanten deze muren moeten zijn. Bij kamers die meer waard zijn, heb je vaak meer muren nodig, dan bij andere kamers. Deze muren kun je met andere acties bouwen (en ook weer weghalen). Tot slot betaal je de grondstoffen, die nodig zijn om de kamer te bouwen – dit is vaak hout, steen of goud. Met de actietegels met een oranje vierkant kun je 1 tot 3 oranje kamers activeren. Met het activeren van je kamers kun je goederen erbij krijgen, goederen ruilen of zelfs een ruimte uithouwen. Het is zaak om goede combinaties van kamers te bouwen. Je kunt ook blauwe kamers bouwen, die worden altijd geactiveerd zodra aan een bepaalde voorwaarde is voldaan. Zo bestaat er een blauwe kamer, waarmee je een extra oranje kamer kunt activeren. Heb je als eerste je hele grot vol, dan ontvang je een extra ruimte die je kunt inrichten.
Einde van het spel
Na 8 rondes is het spel afgelopen. Nu tellen beide spelers de punten van hun kamers op. Voor elk goud krijgen ze ook een punt. Degene met de meeste punten, wint.
Oordeel
Het belangrijkste deel van het dit spel is het kiezen van de juiste combinaties kamers, zodat je efficient je goederen kunt ruilen tegen goud of andere goederen, die je nodig hebt. Het is een fijn gevoel als je met een actie, je kamers zo in kunt zetten dat alles past en je voor de volgende ronde helemaal klaar bent om die ene kamer van 12 punten te kopen. In het begin zijn de verschillende acties van de kamers een beetje overweldigend, maar naarmate je het vaker doet, begin je een patroon te zien. Een goede verdeling van kamers is belangrijk: bij de een krijg je goud, bij een andere voedsel. Dit uitbalanceren spreekt me erg aan, hierdoor wil je het spel vaker spelen om een nog betere verdeling van je kamers te vinden.
De spelerinteractie is niet een belangrijk deel van het spel, maar als je niet af en toe let op wat je tegenstander doet – dan kan dat nare verrassingen hebben. Je kunt voorspellen wat voor kamers je tegenstander wil kopen, door de plaatsing van zijn muren en dit moet je betrekken in je eigen plannen. De actie de je wilt doen is bijna altijd voorhanden. Het kan echter zijn, dat hij duurder of minder efficient is als je tegenstander je voor is. Doordat de startspeler altijd wisselt, kun je in ieder geval de volgende beurt de betere actie kiezen.
Klein minpuntje is de manier waarop je je goederen moet bijhouden. De maker van het spel heeft ervoor gekozen om je hoeveelheid goederen via een spoor op de tableau bij te houden. Aan de ene kant handig, want je hebt niet grote hoeveelheden verschillende blokjes nodig wat de prijs van het spel (onnodig?) omhoog brengt. Aan de andere kant is het een beetje gedoe om alle fiches omhoog en naar beneden te doen.
Het ligt voor de hand dit tweespelerspel te vergelijken met z’n grote broer. Een paar verschillen vallen op: je gaat niet op expeditie en je bent niet aan het oogsten en zaaien. Je bouwt uitsluitend je grot uit. Hierdoor blijft het spel overzichtelijk en kan het binnen de korte speelduur van ongeveer 40 minuten blijven. Ik heb niet het gevoel dat ik iets mis en het spel blijft in dezelfde sfeer als Caverna.
De korte speelduur, het makkelijk opzetten van het spel, het feit dat elk spel anders en de interessante keuzes die je moet maken tijdens spel maakt deze Caverna-editie een blijvertje voor mij. Dit spel zal ik met genoegen op tafel brengen. Ik vind het leuk om mijn grot zo efficient op te bouwen en het geeft een goed gevoel om de markeersteen voor goud om te draaien voor meer dan tien goud. Ik raad dit spel aan voor mensen die op zoek zijn naar een kort, maar toch strategisch spelletje voor twee.
