SPELMATERIAAL

De speldoos bevat:

• een dubbelzijdig spelbord,
• 12 witte ambtenaren,
• 8 vestigingen,
• 54 munten (Ryo),
• 120 grondstoffen (3 soorten),
• 1 handelaar,
• 10 handelaarskaarten,
• 12 speciale plankaarten,
• 1 startspeler-speelstuk,
• 3 afdektegels,
• 24 inkomstentegels,
• 1 planbord, 3 plankaarten, 5 ambtenaren, 7 huizen, 1 handelaarskantoor, 1 telsteen en 1 speloverzicht per speler,
• de spelregels in het Nederlands, Duits, Frans, Engels en Spaans.

SPELBESPREKING

Inleiding

Probeer zo snel mogelijk 12 machtspunten te scoren.

Voorbereiding

Leg het spelbord in het midden en plaats er de witte ambtenaren, het geld en de handelaarskaarten op.
Leg de speciale plankaarten en de grondstoffen naast het spelbord.
Dek in een spel met twee of vier spelers van elke soort één grondstofgebied af.
Leg op elke stad een inkomstentegel (sla 1 stad over bij 2 of 4 spelers). Op Edo komt een roze inkomstentegel.
Geef elke speler het spelmateriaal in zijn kleur, 3 rijst en 20 Ryo.
Elke speler start met een extra gronstoffenpakket. Bovendien mag elke speler 1 huis en 1 samoerai op het spelbord plaatsen. De handelaar wordt op één van de vloedvelden gezet.
Het spelbord bevat blauwe vloedvelden, gele, bruine en grijze gronstofvelden, rode stadsvelden en velden met een tempel waar samoerais starten.

Spelverloop

Overzicht

Het spel verloopt over meerdere rondes. Bij de start van een ronde plannen de spelers hun acties aan de hand van het planbord en de drie plankaarten. Daarna worden de acties in spelersvolgorde uitgevoerd. Nadat alle spelers hun acties hebben uitgevoerd, moet voor elke samoerai op het spelbord 1 rijst afgelegd worden. De spelers mogen samoerais van het spelbord terugnemen. Op het eind van een ronde ontvangen de spelers inkomsten voor hun invloed in de steden. Een huis levert 1 invloedspunt op, een handelskantoor 2.
Het plannen van acties.

Acties

Spelers plannen acties aan de hand van hun planbord en plankaarten. Elke plankaart toont vier verschillende acties waarvan slechts 1 actie gekozen kan worden. Zet je plankaart met de gekozen actie naar beneden in het planbord. Op het planbord kunnen 3 plankaarten gezet worden. De volgorde waarin de acties uitgevoerd worden is van links naar rechts.
Om de actie te kunnen uitvoeren moet je een ambtenaar op het planbord bij de plankaart zetten. Het aantal ingezette ambtenaren bepaalt hoeveel keer je de actie kan uitvoeren. In beurtvolgorde voeren alle spelers eerst hun eerste actie uit, daarna de tweede, tenslotte de derde en laatste actie.
Gewone en speciale plankaarten.

Er zijn heel wat verschillende mogelijkheden:

• Een aantal acties worden uitgevoerd door de ambtenaren zelf.
  • Ontvang 5 Ryo per ingezette ambtenaar.
  • Ontvang 1 rijst per ingezette ambtenaar.
  • Leg 1 rijst af en neem een witte ambtenaar uit de voorraad.
  • Plaats je ambtenaar op het spelbord of verplaats twee samoerais. Een ambtenaar die op het spelbord staat wordt een samurai genoemd.
  • Betaal 5 Ryo en neem een speciale plankaart uit de voorraad.
• Ambtenaren zijn vooral goed in het geven van bevelen. De meeste acties worden uitgevoerd door samurais op het spelbord. Zij moeten dan wel opdrachten van ambtenaren ontvangen. Samurais mogen verplaatst worden, dit kost 1 Ryo per veld.
  • Samurais kunnen grondstoffen verzamelen. Ze moeten daarvoor op een grondstofveld staan. Hoe minder samurais op het betreffende grondstofveld aanwezig zijn, hoe meer grondstoffen je ontvangt.
  • Samoerais kunnen bouwen als ze in een stad aanwezig zijn. Je kan een huis, een handelaarskantoor of een vesting bouwen. Leg de gevraagde grondstoffen af en ontvang machtspunten. In elke stad mag slechts één handelaarskantoor gebouwd worden. Voor elke vesting moeten minsten 2 huizen aanwezig zijn.
  • Samurais kunnen handelen als ze op het veld van de handelaar staan. Je mag de handelaar verplaatsen. Dit kost 1 Ryo per veld. Daarna mag je 1 van de mogelijkheden die de huidige handelaarskaart biedt, uitvoeren. Als de handelaar in een stad met een eigen handelaarskantoor staat, mag je beide mogelijkheden van de handelaarskaart uitvoeren.
• Speciale plankaarten bevatten maar 2 acties, maar die zijn wel sterker dan de basisacties.

De winnaar

Het spel eindigt na de ronde waarin een speler 12 machtspunten bezit of na de ronde waarin de trekstapel met handelaarskaarten is uitgeput. Elke speler verdient een extra machtspunt per samoerai en per 50 Ryo. Spelers die niet in Edo gebouwd hebben, kunnen niet winnen.

SPELBEOORDELING

Edo  is een spel van Queen. Queen staat voor goede uitvoering en duidelijke spelregels. Daarvoor moet je meestal wat dieper in de zak tasten. Edo is misschien wat (te) duur. Mijn kopie bevat ook een verkeerd speelstuk (zie boven, blauw). Er zit een fabriek in plaats van een pion in. Niet onoverkomelijk, wel een beetje vervelend.
Het actiesysteem van Edo  is goed in evenwicht en werkt prima. Het feit dat het spel eindigt vanaf het moment dat een speler 12 punten scoort, zorgt ervoor dat je wat kan plannen en opbouwen maar dat je niet moet overdrijven (het spel duurt niet zo lang). Spelers die te fanatiek investeren in extra actiekaarten, ambtenaren en geld zouden wel eens acties te kort kunnen komen om nog goed te scoren.
Je kunt goed inspelen op het speleinde (= nog vlug wat samurais op het bord zetten) omdat je vrij goed kunt inschatten wanneer het spel zal eindigen.  Vestingen zijn (vooral naar het einde toe) heel waardevol, zorg ervoor dat je voldoende stenen en geld in voorraad hebt. Let ook op dat je niet te lang wacht met het bouwen van vestingen of je vindt geen geldige bouwplaats meer. Vestingen leveren geen invloed op, maar dat zal je op het einde van het spel worst wezen.
De extra actiekaarten en extra burgers bewijzen hun nut als je ze van bij de start van het spel kunt inzetten. Als je te lang wacht om extra burgers en actiekaarten aan te werven, zijn ze hun investering hoogst waarschijnlijk niet meer waard.
Tijdens het uitvoeren van acties worden de samurais vaak verplaatst. Dit kost één Ryo per stap wat heel weinig lijkt. Soms merk je op het einde dat je die ene Ryo tekort komt. Een extra samurai op het bord plaatsen reduceert de reiskosten maar vermindert je rijstvoorraad. Ik merk dat de meeste spelers zich tot twee samurais beperken tot de laatste ronde.
Edo kan mij bekoren maar ik vrees dat het thema in combinatie met de wat saaie afbeelding op de speldoos geen publiekstrekker is.