SPELMATERIAAL

De doos bevat 49 zwarte ringen (het spelbord). 6 witte, 8 grijze en 10 zwarte knikkers (met een diameter van ongeveer 2,5 cm)

SPELBESPREKING

Inleiding

Zertz is een abstract spel, dat een beetje op dammen gebaseerd lijkt. Bijzonder is het feit dat de twee spelers met alle knikkers spelen en dat het spelbord steeds kleiner wordt. Doel van het spel is een aantal knikkers te verzamelen.

Voorbereiding

Met de ringen wordt een spelbord van 37 (korter spel) of 49 ringen gemaakt.

Spelverloop

Om beurt moeten de spelers één van de volgende twee acties uitvoeren:

• Een nieuwe knikker in het spel brengen en een ring uit het spelbord verwijderen.

Het eerste deel van deze actie is een knikker uit de reserve nemen en op een lege ring plaatsen, zijn er geen knikkers meer in de reserve, dan moet je één van je eigen veroverde knikkers plaatsen.
Het tweede deel is een lege ring uit het spelbord verwijderen, dit moet een ring zijn die je kunt uitschuiven zonder de andere ringen te verplaatsen. Het verwijderen van een ring is verplicht. Slaag je er in om door het verwijderen van een ring een eiland met enkel knikkers te isoleren, dan win jij deze knikkers.

• Eén of meerdere knikkers slaan.

Het slaan van een knikker gebeurt net zoals in dammen door met een knikker over een andere knikker te springen. Je wint dan de knikker waarover je springt. Het is toegestaan om meerdere knikkers in één beurt te slaan, zolang je maar één knikker gebruikt om te springen. Je tegenstander kan, indien mogelijk, jou verplichten om te slaan. Ook het nemen van meerdere knikkers is verplicht. Zijn er meerdere mogelijkheden, dan kiest de speler die aan zet is hoe hij knikkers slaat, dit hoeft niet de mogelijkheid die de meeste knikkers slaat te zijn.

De winnaar

Winnaar van het spel is degene die er als eerste in slaagt om één van de volgende twee overwinningsvoorwaarden te vervullen:

• van elke kleur 3 knikkers bezitten
• van één kleur meer dan de helft bezitten (wit:4; grijs:5; zwart:6)

Er is ook nog een snelle variante: voor dit spel verwijder je van elke kleur één knikker uit de reserve en speel je op het kleinste spelbord.
De overwinningsvoorwaarden worden dan:

• van elke kleur 2 knikkers bezitten
• van één kleur meer dan de helft bezitten (wit:3; grijs:4; zwart:5)

SPELBEOORDELING

Zertz is de derde telg uit het Gipf project (Gipf, Tamsk, Zertz, Dvon, Yinsh en Punkt). Met zekerheid zeggen dat dit het beste spel uit de reeks is, kan ik niet. Ik speelde immers nog nooit gipf, maar het is zeker het spel uit de reeks dat bij ons het vaakst zijn doos verlaat. Het spel dat in de huidige versie als “variante blitz” wordt omschreven (met 37 ringen in het spelbord en 3 knikkers minder) was in vorige uitgaven het basisspel en is zeker het spel waar je moet mee beginnen, je ziet beter de tactische mogelijkheden en het speelt sneller. Eens je het spel onder de knie hebt, speel dan met alle knikkers op het kleinste spelbord. Als dit lukt, kan je het spelbord in stappen uitbreiden tot 49 ringen.

Als je dit spel voor de eerste keer speelt zal je de neiging hebben om de knikkers op een zo veilig mogelijke manier in het spel te brengen met de hoop dat je tegenstander op een bepaald moment geen veilige plaats meer heeft en jou zo de overwinning schenkt. Dit is echter niet de manier waarop je een ervaren speler verslaat. Het is namelijk een spel van geven en nemen, zolang je meer neemt dan geeft kan je het spel winnen en met meer bedoel ik niet de hoeveelheid! Je tegenstander mag bijvoorbeeld 1 witte, 3 grijze en 4 zwarte knikkers hebben, dan win jij nog met 3 witte knikkers (variante blitz).

Het spel is zeer leuk tegen een evenwaardige tegenstander, maar je leert het snelst als er een sterkere tegenstander tegenover jou zit. Eenmaal je zijn constructies doorziet, wordt jij de sterkere tegenstander (als jij constructies bedacht die hij niet doorziet).

Indien je tot hier geraakt bent met lezen zal het reeds tot je doorgedrongen zijn dat dit genre spelletjes mij kan bekoren en dat dit een topper is in het genre. Het spel wordt dan ook online en via E-mail gespeeld en kent een veel grotere diepgang dan velen er uit zullen halen (inclusief mezelf, want daarvoor speel ik te graag ook eens een ander spel), maar elke nieuwe stap in de goede richting voelt hemels. Aan allen die zich dit spel toe-eigenen, zowel fysiek als mentaal, veel speelplezier.

In de door ons aangekochte versie bevat de Nederlandstalige uitleg een klein toch niet te verwaarlozen foutje betreffende het doel van het spel: Waar staat “3 knikkers van dezelfde kleur” hoort “3 knikkers van elke kleur” te staan.