SPELMATERIAAL

1 Groot gat in het midden van de doos herbergt het vele spelmateriaal. Gelukkig laten de bijgeleverde zakjes het handig opbergen toch toe. 1 stadhouder en 1 Provoost, 35 munten, 30 arbeiders in 5 kleuren, 100 huizen in 5 kleuren, 35 markeerschijven in 5 kleuren, 140 grondstoffen en 40 gebouwen passen in de zakjes. Het spelbord en de spelregels dekken het geheel af.

SPELBESPREKING

Inleiding

De bouw van een kasteel lokt een aantal ambachtslieden en arbeiders naar het dorpje Caylus. Terwijl aan het kasteel gebouwd wordt, verrijst langzamerhand een stad rond de bouwwerf. De spelers zijn bouwmeesters die de koning willen plezieren door aan de stad en het kasteel te bouwen.

Voorbereiding

Het spelbord wordt in het midden geplaatst. De spelers ontvangen alle materiaal in hun kleur. De 7 markeerschijven plaatsen zij op de aangeduide plaatsen op het spelbord. Elke speler krijgt 1 blokje hout en 2 blokjes voedsel. Stadshouder en provoost worden op het laatste neutrale veld geplaatst. De neutrale gebouwen worden op de eerste lege velden van de weg gelegd. Een startspeler wordt gekozen.

Spelverloop

Caylus heeft de neiging veel spelers te overdonderen omdat er nogal wat spelregels zijn. nochtans zijn zowel op het spelbord als op de gebouwen handige symbolen voorzien. De symbolen laten een vlot begrijpen van het spel toe.

Het spel verloopt in 7 fasen die hieronder kort beschreven worden.

Fase 1 : inkomen.

Alle speler krijgen 2 Dinar van de bank, sommige gebouwen leveren extra Dinars op.

Fase 2: arbeiders aan het werk zetten.

Spelers kunnen arbeiders plaatsen in gebouwen van anderen en zichzelf, in neutrale gebouwen, in speciale gebouwen en in het kasteel. Om beurt plaatst een speler een arbeider of past. Een arbeider kost aanvankelijk 1 Dinar. Hoe meer spelers passen, hoe duurder het plaatsen van een arbeider wordt.

Fase 3: activeren van speciale gebouwen.

Beginnend aan de bovenkant van de weg worden de speciale gebouwen één voor één geactiveerd. Alleen als in een gebouw een arbeider werkt, wordt het geactiveerd. De speler die de arbeider heeft uitgestuurd, geniet de gebeurtenis die aan het gebouw vasthangt. Speciale gebouwen kunnen geld, privileges of grondstoffen opleveren. Ze kunnen ook de startvolgorde veranderen, een arbeider verplaatsen of de kosten voor het plaatsen van arbeiders verlagen.

Fase 4: de provoost verplaatsen.

Vooraleer de brug naar de neutrale gebouwen wordt opgewandeld, proberen de spelers de provoost te beïnvloeden. Te beginnen met de speler die in fase 2 het eerst paste, krijgen de spelers de mogelijkheid de provoost tot 3 vakjes te verplaatsen. De kostprijs is 1 Dinar per vakje.

Fase 5: gebouwen activeren.

Elk gebouw vanaf de brug tot en met het gebouw waar de provoost zich bevindt, wordt beginnend aan de brug in volgorde geactiveerd. De speler die er een arbeider plaatste, mag de actie die bij het gebouw hoort uitvoeren. De arbeider keert terug naar de voorraad, net als alle arbeiders die zich achter de provoost bevinden. (= verder op de weg) Gewone gebouwen kunnen grondstoffen en geld opleveren. Er zijn ook gebouwen die het bouwen van een eigen gebouw toelaten.

Fase 6: het bouwen van het kasteel.

Spelers die een arbeider in het kasteel hebben geplaatst, kunnen voor 1 voedsel en 2 willekeurige andere grondstoffen een huis in het kasteel bouwen. Dit levert niet alleen punten op, maar ook privileges. Eerst wordt aan de kerker gebouwd, daarna aan de muren om te eindigen met de torens.

Fase 7: einde van de ronde.

De stadhouder beweegt 1 vakje vooruit op de weg. Als de provoost verder staat dan de stadhouder, dan beweegt de stadhouder 2 vakjes vooruit. De provoost wordt vervolgens bij de stadhouder gezet. Als de stadhouder daarbij op een vak belandt met een scoreteken, wordt de betreffende regio in het kasteel geteld. Deze tellingen leveren ofwel strafpunten ofwel privileges op. Privileges zorgen voor extra Dinars, grondstoffen of punten. Er is ook een privilege dat het bouwen van gebouwen toestaat.

De winnaar

Spelers ontvangen punten voor het bouwen aan de stad en aan het kasteel. Deze punten worden tijdens het spel op het scorespoor bijgehouden. Indien de stadhouder de laatste telling heeft geactiveerd eindigt het spel. Bij de voorlopige score worden nog punten bijgeteld voor goud, grondstoffen en Dinars die de spelers bezitten. Wie in totaal het meeste punten heeft, zal door de koning rijkelijk beloond worden.

SPELBEOORDELING

Caylus is misschien het beste spel dat ik ooit gespeeld heb, en ik heb er toch al een aantal gespeeld. Het heeft in ieder geval een grote indruk op mij achtergelaten. De mogelijkheden zijn enorm en veranderen steeds tijdens het spel. Dit komt omdat je enerzijds over te weinig geld beschikt om alles naar believen te kunnen uitvoeren en anderzijds kunnen je tegenstanders jou echt wel ontzettend veel dwarsbomen. Dit zorgt ervoor dat je steeds je eigen plannen moet aanpassen. Het is ook best de mogelijkheden van je medespelers goed in het oog te houden en telkens een zet vooruit te denken. Denk echter niet te veel vooruit of je zou ontgoocheld kunnen raken.
Op het moment dat ik dit hier aan het schrijven ben is Caylus nog niet zo heel lang uit. Toch leert onderzoek op verschillende sites dat dit spel overal gesmaakt wordt. Uit het niets staat het nu op 2 in één van de meest bekeken ranglijsten ter wereld! Is er dan niks negatief aan het spel? De tijdsduur van makkelijk 2 uur zou je als nadeel kunnen beschouwen maar het spel is meestal zo innemend en spannend dat die 2 uur voorbij vliegen en de ontgoocheling je overmeestert als het spel alweer ten einde is. Spelers die elke beurt een mogelijkheid 10 maal overwegen kunnen de pret wel wat bederven.
Intussen heeft Caylus zowel de Duitse, de Nederlandse als de National Gamers Award gewonnen. Dit alles in 2006.