SPELMATERIAAL

De speldoos bevat:

• 1 spelbord,
• 48 bezitskaarten (8 stapels van 6),
• 95 handelsfiches (8 verschillende soorten),
• 26 scorefiches,
• 5 spelerborden,
• 45 gebouwen (3 verschillende per niveau),
• 150 populatieschijfjes (30 per speler),
• 20 statusblokjes (4 per speler),
• 1 kroon,
• De spelregels in het Nederlands.

SPELBESPREKING

Inleiding

Kolonisatie leidt tot macht. Ontdek nieuwe gebieden en probeer die te veroveren. Ontwikkel je imperium op zowel cultureel, politiek, industrieel als financieel gebied.
Probeer zoveel mogelijk overwinningspunten te verdienen door vooruitgang te boeken op bovengenoemde gebieden. Steden bezetten, verbindingen tussen steden controleren, bezitskaarten en gebouwen dragen ook bij tot de overwinning.

Voorbereiding

Leg het spelbord op tafel en voorzie elke cirkel van een handelsfiche. Leg de bezitskaarten per soort van laag naar hoog op de overeenkomstige locaties.
Geef elke speler een spelerbord, 4 statusblokjes en 30 populatieschijfjes in één kleur.
Sorteer de 45 gebouwen naar soort en leg ze naast het spelbord. Geef de kroon aan de startspeler.
Het spelbord bevat 7 verschillende regio’s. In elke regio bevinden zich enkele steden, een plaats voor de bezitskaarten en een scheepsspoor. De middelste regio bevat geen scheepsspoor.

Spelverloop

Er worden zeven rondes gespeeld die uit 4 fasen bestaan. De startspeler begint elke fase, de andere spelers volgen met de klok mee.

Bouwen, groeien en uitbetalen.

Tijdens de eerste 3 fasen voert elke speler juist één actie uit. Elke ronde start met het bouwen van juist één gebouw. De industriële score van een speler bepaalt welke gebouwen in aanmerking komen. Gebouwen zorgen in de meeste gevallen voor vooruitgang. Toch hebben gebouwen nog een veel belangrijkere functie: ze zorgen er namelijk voor dat spelers acties kunnen uitvoeren.
De verschillende gebouwen: het aantal bakstenen bepaalt hoe groot de industriële score moet zijn om de gebouwen te plaatsen. De symbolen linksonderaan bepalen op welke sporen je vooruitgang boekt. In de cirkel moet een schijfje geplaatst worden om de actie van het gebouw (symbool onder de cirkel) uit te voeren.

Na het bouwen nemen de spelers een aantal populatieschijfjes uit de algemenen voorraad. Deze worden op de haven van hun spelerbord gelegd. De culturele score bepaalt hoeveel populatieschijfjes een speler krijgt. Populatieschijfjes zijn belangrijk voor het uitvoeren van de verschillende acties.
Tijdens het uitbetalen worden populatieschijfjes vanuit de gebouwen terug in de haven gelegd. De bevolking wordt zogezegd uitbetaald. De financiële score van een speler bepaalt hoeveel schijfjes terug naar de haven kunnen. Schijfjes die op een gebouw blijven liggen, blokkeren de actie van dit gebouw.

Acties van de spelers.

Deze laatste fase gaat door tot elke speler gepast heeft. Om beurt voeren de spelers 1 actie uit. Daarbij hebben ze keuze uit 5 verschillende acties. Om een actie te kunnen uitvoeren moet een populatieschijfje vanuit de haven op een gebouw gelegd worden. De actie van dit gebouw kan daarna gespeeld worden. Je kan een actie ook uitvoeren door het inzetten van een blauwe handelsfiche. Er zijn 5 verschillende acties:

• Betalen: plaats een populatieschijfje van een gebouw naar jouw haven.
• Verschepen: plaats een populatieschijfje op een scheepsspoor van een regio naar keuze. Je moet het schijfje op de eerstvolgende vrije plaats (het verst weg van de kaarten) leggen. Je ontvangt de handelsfiche die daar ligt. Als de laatste plaats op een scheepsspoor bezet is, is de regio ontdekt. De speler met het meeste schijfjes op het spoor ontvangt direct de gouverneurskaart. Bij gelijkstand wint de speler waarvan het schijfje het dichtst bij de kaarten ligt. In ontdekte regio’s kunnen de spelers bezetten, aanvallen en trekken.
• Bezetten: zet een schijfje van de haven in een onbezette stad. Je krijgt de handelsfiche van die stad. Je kan alleen bezetten in ontdekte regio’s waar je zelf fiches op het scheepsspoor bezit. Verbindingslijnen tonen aan welke steden met elkaar verbonden zijn. Als je twee verbonden steden bezit, controleer je ook de verbinding en ontvang je de handelsfiche van de verbinding.
• Aanvallen: verwijder een fiche uit de haven en leg daarna een fiche vanuit de haven op een reeds bezette stad. Het schijfje van de tegenspeler wordt afgelegd. Je moet aanwezig zijn op het scheepsspoor van de regio waar je de aanval plaatst.
• Trekken: pak de bovenste kaart van een regio en leg die op je spelerbord. Pas jouw scores naargelang de kaart aan. De waarde van de kaart bepaalt hoeveel schijfjes je in de regio moet bezitten om de kaart te mogen trekken. De politieke score bepaalt hoeveel kaarten je mag overhouden. Als je kaarten weggooit, moet je natuurlijk ook je score aanpassen.
  In de startregio bevindt zich ook een stapel slavernijkaarten. Deze kaarten zijn iets makkelijker te verkrijgen maar houden een risico in. Als de kaart afschaffing van de slavernij getrokken wordt, moeten alle slavernijkaarten die nog op de spelerborden liggen, verwijderd worden.
  De verschillende bezitskaarten.
  

De winnaar

Het spel eindigt na de 7de ronde. Elke speler berekent zijn score.

• Tel de overwinningspunten voor de gebieden industrie, cultuur, financiën en politiek op.
  De plaats van de vooruitgangsblokjes op de spelerborden bepaalt de score. Een blokje op de 6 van het industriële spoor levert bijvoorbeeld slechts 4 punten op terwijl een blokje op de 7, één plaats verder, direct 7 punten oplevert.
  
• Ontvang 1 punt voor elke eigen stad en verbinding. Sommige steden leveren 2 punten op!
• Als er geen kaart op de ‘vrijplaats voor gouverneurkaarten’ ligt, krijg je 3 punten.
• Tel daarbij de punten voor kaarten en gebouwen.
• Elke 3 schijfjes in de haven leveren 1 punt op.
• Verminder dit totaal met 1 punt voor elke verwijderde slavernijkaart

SPELBEOORDELING

Endeavor is wat ik noem een flexibel planspel. Planspel, omdat je vanaf de start een einddoel voor ogen moet hebben. Flexibel, omdat je moet inspelen op onverwachte wendingen of tegenslagen. Als je op voorhand niet echt een doel voor handen hebt, zal je hoogst waarschijnlijk enkele nutteloze acties uitvoeren of een gebouw kopen waarmee je niet zoveel kunt aanvangen. Dit is doorslaggevend tijdens de eindafrekening.
Omdat je de steun van andere spelers nodig hebt bij het ontdekken van regio’s, loopt het niet altijd naar wens. Een kaart waar je op aast, kan onbereikbaar zijn als je als enige interesse hebt in een regio. Vooral bij drie spelers moet je goed uit je doppen kijken omdat heel wat regio’s niet ontdekt zullen worden.
Vooruitgang boeken op de verschillende niveaus is het hoofddoel. Je kan niet overal even goed scoren, toch is het belangrijk om op alle sporen vooruitgang te boeken. De gouverneurkaarten zijn daarbij een grote hulp, het hoeft dus niet te verbazen dat spelers dikwijls fel investeren om zo’n kaart te bemachtigen.
Dikwijls wordt over het hoofd gezien dat steden van verschillende regio’s ook met elkaar verbonden zijn. Nochtans kunnen steden en verbindingen heel wat punten opleveren. Een stad veroveren kan in die zin een fantastische zet zijn. Deze actie is nogal duur in manschappen waardoor zinloos aanvallen geen optie is. Voor een spel van dit kaliber kan ik dit alleen maar toejuichen.
De speldoos en de inhoud ervan voldoen aan alle kwaliteitseisen. Alleen de dubbele functie van de handelsfiches (worden ook als puntenfiche gebruikt) kan verwarring veroorzaken. De spelduur is sterk afhankelijk van het soort spelers. Er zijn spelers die hun beurt afwerken in 2 minuten en er zijn er die 10 minuten nodig hebben. Als je Endeavor een paar keer gespeeld hebt, moet een ronde vrij vlot verlopen omdat je zal merken dat Endeavor niet zo moeilijk is.
Endeavor biedt diepgang in combinatie met eenvoudige en duidelijke spelregels, voldoende interactie en prima spelmateriaal. Een must voor elke spellenclub, een aanrader voor elke spelliefhebber.