SPELMATERIAAL

Het middenvak van de speldoos bevat:

• 4 soldaten, 3 ruiters, 1 kanon en 16 schijfjes per speler,
  
• 12 genummerde schijven en 20 kubusjes per speler voor het inzetten en aanduiden van nobelen,
  
• 4 dobbelstenen,
• 22 goudstukken,
• 22 zilverstukken,
• 4 soldaten, 4 ruiters, 1 kanon en 12 grijze blokjes, zij stellen het Poolse leger voor,
• 2 gouden kozakse ruiters,
• 25 zwarte, 25 gele, 25 groene, 30 oranje, 20 paarse blokjes en 10 paarse personen om de kracht van de invallende legers aan te duiden,
• 8 landingenieurs, 2 stadfiches en 1 verbondfiche worden op het spelbord gelegd als de overeenkomstige actie gekozen wordt,
• 3 zwarte pionnen voor het aanduiden van de spelrondes,
• 5 zwarte schijven voor het aanduiden van de opbrensten in Polen,
• de spelregels in het Engels.

SPELBESPREKING

Inleiding

Welke vijand slaat waar toe en hoe sterk is hun leger. Dat is de hoofdzorg van de regering in Polen. Die regering wordt gevormd door enkele invloedrijke personen van nobele families. Polen verdedigen, is echter niet altijd hun eerste bezorgdheid. Er zijn namelijk nog activiteiten waardoor je persoonlijke vooruitgang boekt. Kiezen tussen algemeen en eigen belang is niet altijd makkelijk!

Voorbereiding

Elke speler start met alle materiaal in zijn kleur en 10 zilverstukken. De spelers mogen om beurt een dorp stichten tot ze elk 3 dorpen bezitten. Daarbij moeten ze telkens het veld bezetten dat verst van de grens met de buurlanden ligt.
Leg in elk gebied van Polen een zwarte schijf op de 3 van het inkomstenspoor.
Leg alle grijze stukken van het Poolse leger in het vak KING’S PIECES,
Plaats de kozakken in het vak COSSACKS,
Leg de ingenieurs in het vak LAND MANAGERS,
Leg het overige materiaal binnen handbereik.

Spelverloop

Het spelbord en de bedoeling van dit spel.

Het spelbord toont polen met zijn 5 buurlanden. Polen zelf is opgedeeld in 4 gebieden. In elk gebied staat een inkomstenspoor en zijn er bouwplaatsen genummerd van 3 tot 5 te vinden. De buurlanden worden voorgesteld door een gekleurd kader. Daarin staat een dobbelsteen, een aantal overwinningspunten, een wit vak die een verdrag voorstelt en een spoor met 4 getallen die de sterkte van de invallende legers per ronde weergeeft. Rechts staan de actietabel, de speciale actietabel en de kosten voor militairen. Onderaan vind je het rondespoor in het midden en links een tabel die de kracht van het Poolse leger weergeeft.

De spelers zetten hun genummerde schijven in om nobelen naar de 4 gebieden van Polen te sturen. Deze worden voorgesteld door blokjes. Daarna worden een reeks acties overlopen waarvoor spelers nobelen moeten wegnemen. Het aantal nobelen dat je naar een gebied stuurt, bepaalt dus jouw actiemogelijkheden voor dit gebied.
Elke ronde vallen de buurlanden van Polen aan. Een leger huren is noodzaak. Ten eerste om jouw eigendommen te verdedigen en ten tweede omdat succesvolle aanvallen aanzien en roem opleveren.
Als je wat invloed in het parlement (the Sejm) hebt, kan je zelfs beroep doen op het Poolse leger.
Eigendommen zorgen voor het broodnodige inkomen. Bezette gebieden zijn natuurlijk minder waardevol dan gebieden waar de vijand succesvol verslagen wordt. Bovendien hebben binnenvallende legers de droevige gewoonte om eigendommen te plunderen. De gebouwen dichtst bij de grens worden daarbij als eerste aangevallen. Na de laatste ronde krijgen de spelers voor elk gebouw punten. De gebouwen dichtst bij de grens leveren meer punten op.

De verschillende fases en acties.

Elke ronde worden maar liefst 16 fasen overlopen. In fase 8 moet je dan nog eens kiezen uit 8 verschillende mogelijkheden. Hieronder volgt een korte beschrijving van die verschillende acties en mogelijkheden. Een tabel op het spelbord helpt je alles onthouden.

• Inkomen: de spelers ontvangen inkomen voor hun dorpen. In elk gebied van Polen geeft de zwarte schijf aan hoeveel zilverstukken de spelers per dorp krijgen. In elk geval krijgt elke speler er minstens 10.
• Nobelen: elke speler beschikt over 12 schijven, 2 reeksen vanaf 0 tot en met 5. In elk gebied van Polen en in het vak voor het Pools leger moeten de spelers gedekt een schijf leggen. Daarna worden de schijven omgedraaid en plaatsen de spelers evenveel blokjes in de gebieden als hun schijf aangeeft. In het vak voor het Poolse leger worden geen blokjes gezet.
• Koning: de speler die in het vak van het Poolse leger het hoogst heeft ingezet, wordt de nieuwe koning en ontvangt de startspelerpion. Bij gelijkstand bieden de spelers gedekt een aantal zilverstukken. Beide spelers verliezen hun geld, de speler met het hoogste bod krijgt de startspelerpion.
• Poolse leger: de totale waarde van de ingezette nobelen, bepaalt de kracht van het Poolse leger. Daarvoor staat een tabel op het spelbord.
• Buurlanden: gooi vier dobbelstenen. In de overeenkomstige landen wordt een blokje in de kleur van het land geplaatst. Elk blokje verhoogt de aanvalskracht van dit land met 1. Deze blokjes worden krachtblokjes genoemd.
• Verkiezingen: per gebied wordt de speler met het meeste blokjes beloond. Hij krijgt een zetel in het parlement maar moet één blokje verwijderen.
• Bouwen: om beurt krijgen de spelers de kans om een dorp te bouwen. Verwijder een blokje en bouw een dorp in hetzelfde gebied. Zet het huis op de laagste vrije plaats. Voor elk volgend dorp moet je twee blokjes verwijderen.
• Speciale acties: om beurt voeren de spelers een speciale actie uit. Elke speler komt 2 keer aan de beurt. Er zijn 8 speciale acties.
  • Voor 1 blokje mag je een ingenieur onder een dorp schuiven. De opbrengst van het dorp verhoogt met 2 zilverstukken.
  • Verwijder 1 blokje uit Pruisen. Ontvang 2 keer zoveel zilverstukken als de waarde van Pruisen.
  • Verwijder 1 blokje uit een gebied naar keuze. Sluit een verdrag met het aangrenzend buurland. Dit buurland zal niet aanvallen. Deze actie kan maar 1 keer per ronde gekozen worden.
  • Verplaats 2 blokjes op het spelbord.
  • Verwijder 1 blokje naar keuze. Verwijder daarna alle schijven uit het parlement.
  • Verwijder 2 blokjes. Vervang een vreemd gebouw door een eigen gebouw. Deze actie kan je alleen kiezen als je het minste punten hebt en dit vanaf de derde ronde.
  • Verwijder 1 blokje uit een gebied, betaal 2 zilverstukken. Je ontvangt 1 punt per gebied waar je deze actie uitvoert. Je scoort 2 extra punten als je dit in elk gebied doet.
  • verwijder 2 blokjes en plaats een stad onder een dorp. Deze actie is alleen vanaf de derde ronde mogelijk en kan maar 1 keer per ronde gekozen worden. Een stad verdriedubbelt de punten van een dorp.

• Leger huren: koop een leger en zet het in een gebied naar keuze.
• Veldslagen: verwijder 1 blokje uit een gebied en val met je leger het buurland aan. Voor elke succesvolle aanval plaats je een blokje in het kader van dit land.
• De buurlanden vallen aan: gooi nogmaals de vier dobbelstenen en plaats krachtblokjes waar nodig. Daarna wordt de kracht van de buurlanden vergeleken met het aantal blokjes van de spelers. Als de kracht van het buurland groter is, worden krachtblokjes van dit buurland in het aangrenzende gebied van Polen gezet. Deze worden direct aangevallen door de aanwezige legers van de spelers.
• Polen slaat terug: de startspeler mag één keer gratis met het Poolse leger aanvallen in een gebied naar keuze. Daarna kost het gebruik van het Poolse leger een schijf uit het parlement.
• Buurlanden breiden uit: als er na de veldslagen in een regio meer vijandelijke blokjes dan nobelen staan, trekt de vijand verder naar aangrenzende gebieden. Het verschil in blokjes wordt in die gebieden geplaatst. Deze blokjes worden eveneens aangevallen door de spelers.
• Dorpen: de waarde van de dorpen waar geen invasie was, stijgt met 1. Als een invasie succesvol afgeweerd werd, blijft de waarde van de dorpen gelijk. De waarde van de dorpen daalt als er nog vijandelijke legers in het gebied staan.
  Als er meer vijandelijke legers in een gebied staan dan nobelen van de spelers, worden dorpen afgebroken. De dorpen dichts bij de grens gaan eerst voor de bijl. Het verschil in kracht bepaalt hoeveel dorpen platgebrand worden.
• Score aanpassen: voor elke schijf in het parlement ontvang je 2 punten. De speler met het meeste blokjes in een buurland krijgt het aangegeven aantal punten. Elke 5 zilverstukken moet je afleveren voor 1 punt.
• Einde van een ronde: verwijder de legers van de spelers. Verwijder alle blokjes uit de kaders van de buurlanden. Verwijder alle schijven uit het parlement. Zorg ervoor dat er niet meer vijandelijke legers in een gebied van Polen staan als het aantal aanwezige blokjes van de spelers.

Nog wat duiding.

• Als de spelers aanvallen met hun leger, moeten ze voor elke militair dobbelen. Een soldaat schiet raak vanaf 5, een ruiter vanaf 4. Een kanon verlaagt deze waarden met 1. Gooi je 1, dan sneuvelt jouw militair.
  De kostprijs van de legers staat in een tabel rechts op het spelbord.
  
• Als je legers koopt, kan je ook de twee Kozakse ruiters kopen. Doe je dit niet, dan vechten de Kozakken samen met de Tataren tegen Polen. De kracht van de legers van een buurland staat in het overeenkomstige kader.
  Voorbeeld: de kracht van de Tartaren is 2 in de eerste ronde, 7 in de tweede en 5 in de twee volgende rondes. Als je een 3 dobbelt tijdens de fasen dat de buurlanden uitbreiden, leg je een geel blokje in dit kader. Dit verhoogt de kracht van het leger met 1.
  
• De eerste drie ronden vallen de Habsburgers niet aan. In plaats daarvan proberen ze politieke invloed te krijgen. Je kan de Habsburgers niet aanvallen, maar voor elke Habsburger moet je één nobele verwijderen uit hetzelfde gebied. Dorpen worden vernietigd als er minder nobelen dan Habsburgers zijn.
• Als twee vijandelijke legers eenzelfde gebied binnendringen, vallen ze elkaar aan. Verwijder alle blokjes van het kleinste leger en evenveel blokjes van het grootste leger.
• De Habsburgers trekken onmiddellijk terug als ze vijandelijke legers ontmoeten.
• Als je met jouw leger een veldslag plant en er staan vijandelijke legers in het gebied, moet je eerst die legers uitschakelen voor je naar het buurland kunt trekken.

De winnaar

Na de vierde ronde ontvangen de spelers punten voor hun dorpen. Dit aantal staat op de bouwplaats aangegeven. Een stad verdriedubbelt de waarde van een dorp. De speler met het meeste punten wint.

SPELBEOORDELING

Martin Wallace is één van mijn favoriete spelontwerpers. Daarbovenop vind ik het een heel sympathieke meneer. Tot nu toe kon ik mij heel goed in zijn ideeën vinden. Deze keer is dat niet het geval. Martin Wallace geeft zelf aan dat de dobbelstenen heel wat geluk introduceren en dat hij daarmee de onvoorspelbaarheid van het Poolse leven in die tijd wil nabootsen. Hij beseft ook dat een aantal spelers daar op afknapt. Ik ben één van die spelers.
Dit spel neemt snel 3 uur van je vrije tijd in beslag. Als je dan verliest omdat de dobbelstenen je niet goed gezind zijn, vind ik dit onaanvaardbaar. Dat is de hoofdreden waarom God’s Playground mij ontgoocheld heeft, het is wel niet de enige reden.

• De spelregels zijn nogal omslachtig. Er zijn 16 fasen en in fase 8 is er keuze uit 8 verschillende speciale acties. Als bij al valt dit nog mee, maar op elke spelregel is er wel een uitzondering. Steden bouwen, kan maar vanaf ronde 3, in ronde 2 kunnen de Kozakken met de Tartaren strijden als je zes gooit, in de 4de ronde vallen de Habsburgers toch aan, in de derde ronde vallen de Ottomanen de Habsburgers aan en dan vallen de Habsburgers in de 4de ronde niet aan,… Wallace is een meester in het overplaatsen van spelregels naar het spelbord, maar te veel is te veel.
• Je hebt tijdens dit spel heel weinig in de hand. Je plaatst eerst nobelen. Daarna wordt gedobbeld voor de sterkte van de aanvallers. Je moet dus hopen dat je nobelen genoeg plaats om voldoende acties uit te kunnen voeren. Je weet ook niet waar de andere spelers hun nobelen plaatsen. Als je het alleen tegen 12 Ottomanen moet opnemen, kan je het wel schudden.
  Als je met jouw leger aanvalt, moet je dobbelen. Het resultaat van die worp kan makkelijk een verschil van 5 punten betekenen. Een dubbele aanval met 3 ruiters resulteerde in 3 sterfgevallen, namelijk die van mijn ruiters. Daardoor verloor ik naast 2 nobelen ook vier punten en 2 dorpen.
• Enkele spelregels vergroten de overeenkomst met het thema maar verknallen het spel. De actie waarbij je alle schijven uit het parlement mag verwijderen, is te invloedrijk. Het spreekt voor zich dat je deze actie kiest als je zelf geen schijven in het parlement bezit. Door deze actie uit te voeren kunnen de andere spelers niet aanvallen met het Poolse leger. Plots ziet alles er anders uit. In de laatste twee ronden is het voordeel van de startspeler heel groot. Bij gelijkstand moet je bieden en beide spelers verliezen hun inzet. De speler die verliest, is daardoor twee keer de pineut. Ten eerste mag hij niet starten en ten tweede zal hij geld tekort komen om een serieus leger op te bouwen.
• Het is de bedoeling dat de spelers samen de aanvallen afslaan en daarbij zelf zoveel mogelijk profiteren. Dit komt tijdens het spel niet echt tot uiting. Je kan de boel perfect laten creperen als je er zelf geen belang bij hebt te verdedigen. Na elke ronde worden de aanvallende legers voor een groot deel van het bord genomen. Jouw eigen leger wordt trouwens helemaal de laan uitgestuurd.

God’s Playground zit thematisch fantastisch in elkaar en bijna alle spelregels zijn op het spelbord terug te vinden. Het spelmateriaal is super en je merkt dat er met hart en ziel aan het spel gewerkt is. Helaas is dit niet altijd voldoende om te bekoren. De dobbelstenen en bepaalde spelregels vergallen mijn spelplezier. Ik moet er wel onmiddellijk aan toevoegen dat mijn broer voor één keer niet met mij akkoord gaat. Hij vind dit een prima spel. Ik verkies met stip After the Flood.