SPELMATERIAAL

De speldoos bevat in één middenvak:

• 24 locomotieven in elk van de 6 kleuren,
• 16 zwarte goederenblokjes,
• 1 startspelerpion,
• 38 spoorwegtegels,
• 32 geldstukken,
• 6 maatschappij-kaarten,
  
• 1 dubbelzijdig spelbord,
• 1 marktbord en de spelregels in het Engels.

SPELBESPREKING

Inleiding

Deze uitbreiding is ontworpen om samen met Stoom te spelen. De dubbelzijdige map kan zowel bij de basis – als bij de uitbreidingsregels gebruikt worden. Kies je voor de basisregels, dan speel je best met 5 of 6 spelers.
In deze uitbreiding bieden de spelers op aandelen van 6 verschillende maatschappijen. Als je het meeste aandelen van een maatschappij bezit, neem je alle beslissingen voor die maatschappij. Investeer op het juiste moment in bloeiende maatschappijen en verkoop tijdig aandelen van maatschappijen die slabakken.
De map van Engeland.

Voorbereiding

• De treintjes worden gebruikt om de eigenaars van de sporen aan te duiden. De schijfjes uit het basisspel zijn de aandelen van de maatschappijen. De zwarte goederen worden bij de andere goederen gevoegd.
• Leg op elke stad evenveel goederen als het cijfer op die stad aangeeft, leg op elk dorp 1 goed. Verwijder daarna alle grijze goederen. De goederenvoorraad blijft leeg.
• Leg de maatschappijkaarten naast het spelbord. Leg er 5 miljoen en 6 aandelen op.
• Van elke maatschappij wordt 1 aandeel op het marktbord gelegd. Gebruik 3 aandelen uit de reserve om de beginwaarde (= 5 miljoen) van de aandelen, de punten en de startvolgorde van de maatschappijen aan te geven.
• De spelers krijgen afhankelijk van het spelersaantal een startkapitaal van 20, 25, 30 of 40 miljoen.

Spelverloop

Voor een uitvoerige bespreking van de basisregels verwijs ik naar de recensie van Stoom.
In Steam Barons worden 5 ronden gespeeld. Elke ronde bestaat uit 8 fasen.

Aandelen kopen.

In deze fase krijgen de spelers de kans om aandelen van de maatschappijen te kopen. Alleen aandelen op het marktbord kunnen gekocht worden. De aandelen van de eerste maatschappij worden eerst aangeboden. Ze worden verkocht per opbod. Het laagste bod moet hoger of gelijk zijn aan de huidige waarde van het aandeel. De hoogste bieder moet minstens één aandeel kopen. Hij mag meerdere aandelen kopen als die voorradig zijn. Voor elk aandeel betaalt hij de prijs die hij geboden heeft. Indien er nog aandelen voorradig zijn, kunnen de andere spelers aan diezelfde prijs aandelen kopen. Als alle spelers één keer aan de beurt geweest zijn (of als alle aandelen verkocht zijn) worden de aandelen van de volgende maatschappij geveild.

Sporen bouwen.

Gebeurt op dezelfde manier als in Stoom. Het volgordespoor toont in welke volgorde de maatschappijen aan bod komen. De speler die het meeste aandelen van de actieve maatschappij bezit, moet de sporen bouwen. De aanleg van de sporen moet met geld van de maatschappij betaald worden. Als de maatschappij geld nodig heeft, kan het een aandeel (van de maatschappijkaart) op het marktbord leggen. Dit levert 5 miljoen op.

Goederen leveren.

Elke maatschappij komt twee keer aan de beurt. Goederen mogen alleen over sporen van de actieve maatschappij vervoerd worden. Het aantal links is echter niet beperkt. Er is geen locomotief level! De afstand waarover de goederen vervoerd worden, wordt bijgehouden op het scorespoor.

Dividend en winst.

In deze fase krijgen de spelers dividend uitgekeerd. In sommige gevallen ontvangt de speler met de meeste aandelen een CEO-bonus. Daarnaast wordt de waarde van de aandelen van de maatschappijen aangepast. Hoe dit juist gebeurt, is nogal ingewikkeld. Je zou eenvoudig kunnen stellen dat een aandeel stijgt als een maatschappij het goed doet (= veel punten heeft gescoord bij het leveren van goederen). Alle koerswisselingen en de waarde van bonussen worden bijgehouden op het marktbord.
De huidige score van een maatschappij wordt vergeleken met de waarden in de witte kolom. Afhankelijk daarvan wordt dividend (groene kolom), winst aan de maatschappij (witte kolom) en eventueel een bonus (paars) uitgekeerd.
Daarna wordt de prijs van de aandelen aangepast via de ‘share adjustment table’. Deze aanpassing is afhankelijk van de plaats van de maatschappijen op het scorespoor. De prijs van een aandeel kan extra stijgen of dalen door de positie van dit aandeel op de ‘share price track’. Een aandeel dat start op positie 18 zakt bijvoorbeeld 4 plaatsen na de aanpassing van de ‘share adjustment table’

Aandelen verkopen.

Gelijktijdig beslissen de spelers welke aandelen ze willen verkopen. Deze aandelen worden terug op het marktbord gelegd en kunnen daardoor de volgende ronde terug gekocht worden. De waarde van de aandelen wordt aan de spelers uitgekeerd door de bank.
Het is logisch dat spelers in de laatste ronde al hun aandelen verkopen.

Bankroet.

Als de waarde van de aandelen van een maatschappij onder nul zakt, is deze maatschappij bankroet. Alle aandelen zijn waardeloos en de maatschappij verdwijnt uit het spel.

Nieuwe speelvolgorde.

Van elke maatschappij wordt één schijfje in de buidel gestopt. Eén per één worden schijfjes uit de buidel getrokken om de nieuwe speelvolgorde te bepalen.

Volgende ronde.

De rondeteller wordt één plaats opgeschoven. Het spel eindigt na de vijfde ronde.

Extra regels Eastern US map.

Alleen op deze map gelden extra regels. Bij het bouwen van sporen moet je vertrekken vanuit een haven (stad met anker symbool). Je mag bestaande sporen natuurlijk verlengen. Sommige steden zijn reeds met elkaar verbonden. Een spoor bouwen kost dan 3 miljoen.
Het aantal sporen dat gebouwd kan worden is gelijk aan 1 + het nummer van de huidige ronde.

De winnaar

De rijkste speler wint het spel.

SPELBEOORDELING

Steam Barons doet wat denken aan Imperial. Je speelt niet met een eigen kleur, maar investeerd in een maatschappij naar keuze en probeert daar zoveel mogelijk poen te scheppen. Om dit naar behoren te doen is het goed kennen en begrijpen van de spelregels noodzakelijk. Spelers die dit spel een eerste keer spelen, kunnen daardoor wat overdonderd worden.
Heel wat uitbreidingen zijn een maat voor niks, maar dat kan van Steam Barons niet gezegd worden. Er ontstaat een nieuw spel waarbij het inschatten van groeipotentieel minstens even belangrijk is dan het bouwen van sporen en leveren van goederen. Voor een maatschappij met goede vooruitzichten moet je dan ook durven in de buidel tasten. Het enige wat mij stoort aan deze uitbreiding is de willekeurige volgorde waarin de maatschappijen mogen bouwen. Maatschappijen die in elkaars buurt bouwen, hebben er alle baat bij als ze voor de concurrerende maatschappij kunnen bouwen. Dat dit bepaald wordt door het trekken van schijfjes uit de buidel kan frustreren. Het is zo dat je moeilijk achterstand goedmaakt. Wie in het begin wat aanmoddert, zal een lastige avond beleven. Ook jammer is dat de doos van Steam Barons niet hetzelfde formaat heeft als die van Stoom, vervelend als je spellen samen wilt wegstoppen.
Voor de rest is Steam Barons een degelijke uitbreiding. Voor spelers die graag hun tanden in een stevig stuk vlees zetten tenminste, Steam Barons spelen kan aardig wat tijd in beslag nemen.
Samengevat: Steam Barons biedt een totaal nieuw mechanisme geënt op een bestaand en schitterend spelsysteem. Bovendien bevat de uitbreiding locomotiefjes in plaats van schijfjes wat natuurlijk veel leuker speelt. Een aanrader voor elke liefhebber van Stoom die wat variatie zoekt.
P.S. Ik heb mij laten vertellen dat de locomotiefjes van Steam Barons apart verkrijgbaar zijn en bijna net zoveel kosten als de uitbreiding zelf. Als je de treintjes wilt, zou je gek zijn als je niet de uitbreiding koopt in de plaats.