SPELMATERIAAL

Vasco da Gama komt met heel wat spelmateriaal opdagen:

• Een spelbord,
• 1 rondeteller,
• 1 kleine witte pion,
• 35 project tegels,
• 6 tegels met een handelsschip,
• 4 scorestenen (1 per kleur),
• 4 personagetegels,
• 9 tegels ‘Vasco da Gama’,
• 22 genummerde schijven,
• 16 actieschijven (4 per speler),
• 4 extra actieschijven (1 per speler voorzien van een sticker),
• 28 kapiteins (7 per speler),
• 32 mariniers (8 in 4 verschillende kleuren),
• 6 missionarissen (witte figuren),
• 48 geldstukken (1 en 5 Real),
• 1 buidel,
• de spelregels in het Frans.

SPELBESPREKING

Inleiding

India bereiken is de droom van Vasco da Gama. Als hij deze missie succesvol beëindigd, schenkt hij Portugal het monopolie in kruidenhandel tussen India en Europa. De spelers proberen onder het waakzame oog van Vasco da Gama deze droom waar te maken. Kleine projecten zorgen voor aanzien en rijkdom. Om die projecten uit te voeren gaan de spelers op zoek naar mariniers, kapiteins en havens waar hun schepen kunnen aanleggen. Hulp van enkele invloedrijke figuren is meer dan welkom.

Voorbereiding

In woord…

• Leg het spelbord op tafel en zet de rondeteller op vak 1 van het rondespoor.
• Elke speler kiest een kleur en ontvangt naast 10 real ook 1 scoresteen, 1 kapitein en 4 actieschijven in die kleur.
• Plaats 5 mariniers (willekeurig uit de buidel getrokken) rechtsboven in de uitstalramen van het spelbord. Gebruik evenveel uitstalramen als het aantal spelers. Zet de overgebleven kapiteins van de spelers daaronder.
• Leg de extra actieschijven van de spelers, schijf nummer 21 en 22, de 6 missionarissen en de handelsschepen linksonderaan bij de overeenkomstige personen. Geef elke speler vervolgens een personagetegel. De spelers ontvangen direct het voordeel van dit personage.
• Plaats de genummerde schijven van laag naar hoog in het vak ‘Vasco da Gama’. Daaronder leg je de rest van het geld en de tegels ‘Vasco da Gama’.
• Sorteer de projecten (fase 1, 2 en 3) en leg 7 tegels fase 1 met de projectkant open op het spelbord (linksonderaan).

… en in beeld.

Spelverloop

Er worden 5 rondes gespeeld waarin de spelers eerst hun actieschijven plaatsen. Daarna worden de acties uitgevoerd en navigeren de spelers hun schepen richting India.

Actieschijven plaatsen.

De startspeler (personage Bartolomeu Dias) draait de bovenste tegel ‘Vasco da Gama’ open. Deze tegel geeft aan hoeveel geld er in de grote – en de kleine kluis van de bank gelegd wordt. Het getal bovenaan rechts geeft aan bij welk nummer de kleine witte pion geplaatst moet worden.

Vervolgens plaatsen de spelers om beurt een een actieschijf op het spelbord. De goudkleurige cirkels geven aan waar de actieschijven geplaatst kunnen worden. Op de actieschijf wordt een genummerde schijf gelegd.

Acties uitvoeren.

Voor het uitvoeren van de acties wordt de volgende tegel ‘Vasco da Gama’ gedraaid. Het getal linksboven geeft aan hoeveel velden de witte pion opschuift. Dit is belangrijk omdat acties vanaf de witte pion gratis zijn. Acties waarvan het nummer lager is dan het nummer van de witte pion kosten geld. Spelers die zo’n actie willen uitvoeren betalen het verschil in Real. Als de witte pion op 12 staat, kost actie 1 elf Real bijvoorbeeld.
Daarna worden de actieschijven van de spelers geactiveerd volgens het nummer van de schijf die erop ligt. Eerst de actie met schijf nummer één, daarna de actie met schijf nummer twee, enz… Er zijn 5 verschillende mogelijkheden.

Projecten kopen.

Koop 1 project voor 1 Real of twee projecten voor 4 Real of het project Sao Gabriel. Kies uit de zes aangeboden projecten en leg ze met dezelfde zijde naar boven bij jou op tafel. Op een project staat rechtsboven hoeveel bemanningsleden (elk van een andere kleur) je nodig hebt om het project te activeren. Je kan dit op elk moment doen. Linksboven staat het navigatiecijfer. Schepen mogen nooit een vak bezetten dat hoger is dan hun navigatiecijfer. Rechtsonder staat het aantal punten/Real dat je met het schip kan verdienen.
Het project Sao Gabriel kost 1 Real per bemanningslid en wordt direct geactiveerd. Leg het met deze zijde boven bij je schepen.
Onderstaand project heeft een navigatiewaarde van 9. Je hebt 5 verschillende mariniers nodig om het project te activeren. Het schip kan 2 punten opleveren en behoort tot stapel 2. Ligt het schip in het vak van Sao Gabriel dan moet je er 5 Real voor neertellen.

Bemanningsleden aantrekken.

Koop bemanningsleden uit 1 uitstalraam en/of een kapitein. Kies een uitstalraam en neem zoveel mariniers als je wenst. Het aantal verschillende kleuren van de gekozen mariniers bepaalt de kostprijs. 1, 3, 6, 10 Real voor 1, 2, 3, 4 verschillende kleuren. De kapitein kost evenveel Real als het aantal mariniers dat je tijdens dezelfde actie hebt aangekocht. Als je geen mariniers koopt, is de kapitein dus gratis.

Expeditie.

Zet één of meer schepen in de haven van eenzelfde stad. Alleen geactiveerde schepen kunnen varen en er moet een kapitein op het schip aanwezig zijn. Houd ook rekening met het navigatiecijfer van je schepen. Elke haven voorziet een voordeel. Bij het plaatsen van een schip geniet je direct dit voordeel, bovendien ontvang je direct de punten van de kade (= vakje) waar je schip staat.

Personages.

Als je een actieschijf in dit vak plaatst, mag je ofwel het geld uit één van de twee kluizen van de bank nemen ofwel een personage nemen. Manuel 1er bezorgt je een extra actiesteen. Bartolomeu Dias levert 2 punten en de startpositie op. Francisco Alvares zorgt voor missionarissen die als bemanning van jouw schepen ingezet kunnen worden. Girolamo Sernigi geeft je controle over een handelsschip. Je moet dit schip in een haven plaatsen. Je ontvangt het voordeel maar geen punten.
Girolamo Sernigi, Bartolomeu Dias, Manuel 1er en Francisco Alvares.

Passen.

Als je een actie niet wil uitvoeren of niet kan betalen, mag je passen. Je ontvangt naargelang het nummer van de actie 1, 2 of 3 Real.

Navigeren.

Elk schip dat zich in een haven bevindt, levert de afgebeelde punten/Real voor zijn eigenaar (herken je aan de kapitein) op.
Als een haven vol is, levert elk schip punten op. Het aantal punten staat naast het voordeel van de haven. Daarna varen de schepen indien mogelijk naar een volgende haven. Het meest linkse schip vertrekt eerst. Plaats het in de eerstvolgende haven (de haven die één plaats hoger ligt) op het meest linkse beschikbare veld, rekening houdend met het navigatiecijfer. Als dit niet mogelijk is, wordt het schip uit het spel genomen en keert de kapitein naar zijn eigenaar terug.
Indien meerdere havens vol zijn, start het navigeren met de bovenste haven.
voorbeeld navigeren. (er staan geen kapiteins op de schepen wat normaal wel moet).
De haven van Mozambique is niet volzet, er gebeurt daar niks. De haven van Terra de Boa is wel volzet, het meest linkse schip met waarde 6 vaart naar de 4 van Mozambique. Het schip met nummer 4 verdwijnt omdat er geen plaats meer is in Mozambique. Het schip uit Natal vaart naar de 4 van Terra de Boa. Hij kan niet naar de 5 vanwege zijn navigatiecijfer.

Einde van een ronde?

• Op het einde van een ronde worden 7 nieuwe projecten op het spelbord gelegd.
• De bovenste tegel handelsschepen wordt opengedraaid.
• De rondeteller wordt één veld verplaatst.
• Zet maximum 3 nieuwe mariniers in elk uitstalraam. Er mogen niet meer dan 5 mariniers in een uitstalraam staan.
• De speler die Francisco Alvares bezit, ontvangt 1 missionaris.
• De speler die Bartolomeu Dias bezit, start de volgende ronde en krijgt 2 punten.
• De speler die Manuel 1er bezit, houdt zijn extra actieschijf.

De winnaar

Na de 5de ronde eindigt het spel. Elke 3 Real is goed voor 1 punt. Een geactiveerd schip met kapitein is 3 punten waard. Voeg deze punten toe aan het totaal van de spelers. Dat de speler met het hoogste puntentotaal wint, is de evidentie zelf.

SPELBEOORDELING

Het plaatsen van actiestenen is al lang geen nieuwe vondst meer. Dat je zelf de volgorde van de acties kan bepalen, lijkt mij wel vrij origineel. Deze kleine aanpassing zorgt voor heel wat concurrentie en interactie. Als de aandacht verslapt, kom je wel eens bedrogen uit.
Punten verdien je door schepen in te zetten. Daarvoor heb je mariniers, een kapitein, een project en geld nodig. Je zorgt er dus best voor dat je jouw actieschijven in de juiste volgorde activeert. Het gebeurt wel eens dat iemand wil varen voor hij mariniers koopt en dat lukt niet zo goed. Zelfs met deze kennis als basis kan je soms een verkeerde inschatting maken. Je kiest de 11 voor het kopen van een project, de 13 om de bank te bezoeken en de 17 om bemanning te kopen. De 20 die je wou gebruiken om te varen, wordt voor je neus weggenomen en je plan ligt aan diggelen. Als alle hoge nummers gekozen zijn, moet je een lager nummer nemen. Iets wat je niet uit het oog mag verliezen.
Laat het ruime sop kiezen is dus een optie. Aan de andere kant is de plaats waar je jouw schip inzet is heel belangrijk. Hoe vroeger je kan varen (en dus kiezen), hoe beter. Een tegenstelling die het spel alleen maar ten goede komt.
Denk vooral niet dat het kiezen van de actievolgorde de enige keuze is die je moet maken. Overal waar een schijf ligt, moet je knopen doorhakken. Welke projecten wil je kopen? Eén of twee of misschien het speciale project. Een project met een hoog navigatiecijfer, één dat geld of punten oplevert of een project dat makkelijk te activeren is? Koop je veel mariniers, of ga je voor de gratis kapitein? Welk personage is nu op dit ogenblik het meest interessant of neem je het geld uit de bank? Betaal je om een actie uit te voeren of pas je om geld te ontvangen? Waar zet ik mijn schip in. Op een plaats die veel punten oplevert, op een plaats waardoor ik een goed voordeel bekom, op een plaats waardoor ik een paar keer kan doorvaren of op een plaats waarmee ik mijn tegenstanders een hak zet?
Vasco da Gama is een spel vol boeiende keuzes en mogelijkheden. Het spelmateriaal is van hoge kwaliteit en het spelbord is een lust voor het oog. Enig minpuntje is dat het schip nogal vlug zinkt als je eenmaal achterop geraakt. Eén slechte ronde en je kan de overwinning op je buik schrijven. Als dit je in de eerste ronde overkomt, loop je nog 4 ronden achter de feiten aan.