SPELMATERIAAL

Het middenvak van de speldoos bevat:

• een spelbord waarop 12 regio’s en een kasteel te zien zijn,
  
• 80 bevolkingsblokjes (20 per kleur),
• 49 ratten waarvan 12 met paarse achtergrond,
• 6 klasse kaarten,
• één ‘zwarte dood pion’,
• de spelregels in het Nederlands, Ijslands (tenminste dat denk ik), Frans, en Engels.

SPELBESPREKING

Inleiding

De pest bereikt Europa. Hele bevolkingsgroepen worden door de Zwarte Dood uitgeroeid. De spelers proberen hun volk te redden van de vreselijke ziekte. Ze roepen de hulp in van de koning, plaatselijke priesters, ridders en zelfs heksen. Wie houdt de grootste populatie in stand?

Voorbereiding

Leg het spelbord in het midden van de tafel. Leg de klasse kaarten naast het bord.
Geef elke speler 20 bevolkingsblokjes in de kleur van zijn keuze.
Leg in elke regio van het spelbord één paarse rat gedekt neer.
Schud de overige ratten en leg ze als gedekte stapel naast het spelbord. Bij twee spelers worden 12 ratten verwijderd, bij drie spelers 8.
Zet de zwarte dood pion in een regio naar keuze.
Om beurt zetten de spelers 2 bevolkingsblokjes in een regio naar keuze.
Hetzelfde wordt nog eens in omgekeerde volgorde overgedaan.

Spelverloop

De spelers komen in wijzerzin aan de beurt. De actieve speler mag een klasse kaart kiezen. Daarna mag hij bevolkingsblokjes op het spelbord plaatsen en de ‘zwarte dood pion’ verplaatsen.

Een spelbeurt.

In het begin van jouw beurt mag je een klasse kaart pakken. Het maakt niet uit of deze naast het spelbord of bij een andere speler ligt. De voordelen die deze kaart met zich meebrengt, mag je direct benutten.
Daarna mag je blokjes van de eigen kleur in één regio naar keuze plaatsen. Je plaatst evenveel blokjes als het aantal ratten in de gekozen regio.
Vervolgens moet je de ‘zwarte dood pion’ verplaatsen naar een aangrenzende regio.

De Zwarte Dood.

Als de ‘zwarte dood pion’ in een regio wordt geplaatst waar reeds ratten liggen, moeten nieuwe ratten in aangrenzende regio’s geplaatst worden. 1 rat als er in de regio van de ‘zwarte dood pion’ 1 rat ligt, 2 ratten als het er meer zijn. Het maximum aantal ratten in een regio is 3.
Daarna breekt de pest uit in de regio waar de ‘zwarte dood pion’ zich bevindt. Dit op voorwaarde dat er tenminste 1 rat en tenminste 1 bevolkingsblokje in die regio aanwezig zijn.
Draai de aanwezige ratten één voor één om en verwijder blokjes indien nodig. Elke rattenfiche toont een getal. De pest verspreidt zich als er minstens evenveel bevolkingsblokjes in de regio aanwezig zijn als dit getal aangeeft. De symbolen onder het getal geven aan welke speler blokjes moet verwijderen.
De meest linkse fiche hieronder treedt in werking vanaf 3 blokjes. Eerst moeten de spelers met de meerderheid aan blokjes 1 blokje verwijderen. Daarna moeten de spelers die de koopman en de heks bezitten één blokje verwijderen.

Klasse kaarten.

Er zijn 6 klasse kaarten, elk met hun eigen voordeel. Zo’n kaart verhoogt echter ook de kans om door de zwarte dood getroffen te worden.

• De speler met de koopman mag tot 3 bevolkingsblokjes uit één regio verplaatsen naar aangrenzende regio’s.
• De speler met de ridder mag de zwarte dood pion twee stappen verplaatsen. Als hij dat wilt, telt de pion als twee bevolkingsblokjes.
• De speler met de boer mag 1 extra bevolkingsblokje op het spelbord plaatsen.

• De speler die de heks bezit, mag twee rattenfiches bekijken en ze eventueel van plaats verwisselen.
• De priester mag één rattenfiche naar een aangrenzende regio verschuiven.
• De speler die de koning bezit, mag een eigen bevolkingsfiche uit een regio zonder ratten naar het kasteel verplaatsen. Dit blokje kan niet meer door de pest getroffen worden.

De winnaar

Het spel eindigt als de voorraad ratten uitgeput is of als een speler zijn laatste blokje op het spelbord plaatst. De andere spelers mogen nog één keer de speciale eigenschappen van hun klasse kaarten uitvoeren. Daarna worden alle ratten die op het bord liggen afgehandeld.
De speler die het meeste blokjes op het bord overhoudt, wint.

SPELBEOORDELING

Rattus is een familiespel dat vrij makkelijk te begrijpen is. Soms vergeet je ratten toe te voegen na het verplaatsen van de ‘zwarte dood pion’. Een alerte speler zal je daarvoor wel op de vingers tikken zodat je die actie na enkele ronden automatisch uitvoert. Het komt er op neer zoveel mogelijk bevolkingsblokjes in veilige regio’s te plaatsen. De andere spelers proberen je natuurlijk te dwarsbomen. De pestfactor is dus vrij groot. Het idee van de klasse kaarten vind ik goed gevonden. Wel moet ik er aan toevoegen dat niet elke klasse even interessant is. De boer en de koopman zijn uitermate interessant terwijl de heks maar zwakjes uit de verf komt. De geluksfactor is vrij groot en dat vind ik een beetje storend. Vooral het afhandelen van de rattenfiches op het einde van het spel kan catastrofale gevolgen hebben. Voor veelspelers is het misschien een beter idee met open fiches te spelen. De heks zou een stuk beter voor de dag komen en je zou iets strategischer kunnen spelen. Natuurlijk verdwijnt het familiale karakter dan een beetje. Toch vind ik dat je iets te weinig controle hebt als je met gedekte fiches speelt. Daardoor treedt na een aantal spelletjes verveling op. Dezelfde reden zorgt ervoor dat ik Rattus een iets lagere score geef.

Rattus Pied Piper en Rattus Bonus.

Intussen is voor Rattus een uitbreiding beschikbaar. De 12 extra klasse kaarten (soldaat, kruisvaarder, koerier, burgemeester, keizer, koningin, rattenvanger, tovenaar, horige, bakker, non en bisschop) van Rattus Pied Piper proberen de spelers die Rattus wat eentonig vinden, lik op stuk te geven. Voor de start van het spel kies je 6 van de 18 (6 uit het basisspel) klasse kaarten, de rest verloopt zoals in het basisspel. Dat 12 extra klasse kaarten de mogelijkheden vergroten hoeft geen betoog. Aan de andere kant moet je extra alert zijn zodat je, vooral bij het einde van het spel, de eigenschappen gebruikt zoals het hoort.
Naast de 12 klasse kaarten steken in deze uitbreiding ook 2 bisschoppen, 3 nonnen, 3 muren en 10 toverdrankfiches.
Met een beetje geluk, heb je misschien ook de 4 bonus kaarten op de kop getikt. Janne D’arc, Graaf Dracula, Robin Hood en Merlijn de Tovenaar moeien zich nu ook met de rattenplaag en voegen nog meer variatie toe.
Deze uitbreiding(en) worden door alle liefhebbers van het spel warm aanbevolen.

Robin Hood (Bonus) mag de ‘zwarte dood pion’ twee stappen verplaatsen. Hij mag voor het uitbreken van de pest een blokje van de speler met de meerderheid vervangen door een eigen blokje.
De rattenvanger (Pied Piper) mag 1 eigen blokje samen met zoveel mogelijk rattenfiches naar een aangrenzende regio verschuiven.
De rest laat ik u zelf ontdekken. Veel plezier.