SPELMATERIAAL

5 planborden, 53 provinciekaarten, 25 geldkaarten, 5 speciale kaarten, 5 Daimyo-kaarten, 10 actiekaarten, 12 gebeurteniskaarten, 28 paleizen, 26 tempels, 26 nô-theaters, 42 oproerfiches, 62 legers per kleur, 20 boerenlegers, 55 schatkisten, 1 toren en een dubbelzijdig spelbord zitten in een handige speldoos. De kwaliteit is degelijk.

SPELBESPREKING

Inleiding

Shogun is een spel dat volledig gebaseerd is op Wallenstein. De oorlog speelt zich dit keer echter niet af in Duitsland maar wel in Japan. Provincies veroveren en gebouwen plaatsen zullen terug beslissen over winst en verlies.

Voorbereiding

Elke speler krijgt een planbord en legers in zijn kleur, 5 geldkaarten, goud en 7,8 of negen landen.
In de toren worden van elke kleur 7 en van het boerenleger 10 legers gegooid. De legers die terugvallen keren terug naar de spelers.

Spelverloop

Het spel wordt in 2 jaren van 4 seizoenen gespeeld. Lente, zomer en herfst verlopen op dezelfde manier, de winter heeft zijn eigen verloop.

Gevechten tijdens lente, zomer en herfst.

• De 10 actiekaarten worden geschud en op de plaatsen 1-10 op het spelbord gelegd. De eerste 5 open de laatste 5 gedekt.
• De speciale kaarten worden open op het spelbord gelegd.
• De spelers plannen hun acties op hun planbord. Daartoe kiezen ze welke actie ze in welk land willen uitvoeren. Ze leggen dan hun landkaart op de juiste actie op het planbord. Het veld links onderaan is het biedveld.
  
• Na het plannen draaien de spelers hun bod open. De speler met het hoogste bod kiest een speciale kaart van zijn keuze en legt zijn Daimyo-kaart in de plaats. Bieden kan aan de hand van geldkaarten of provinciekaarten. Het geboden geld moet aan de bank betaald worden. De keuze van de speciale kaart, bepaald ook de spelersvolgorde.
• Uit de 4 gebeurteniskaarten wordt één kaart geloot. Deze gebeurtenis geldt voor het jaargetijde. Een gebeurteniskaart kan extra inkomen of verlies opleveren in bepaalde delen van het land. Een gebeurteniskaart kan ook bepaalde steden beschermen, de kosten voor bouwen verhogen of verlagen, enz… Op de gebeurteniskaart staat ook een getal voor graanverlies in de winter.
• Als laatste voeren de spelers hun acties uit. Eerst voert iedere speler actie 1 uit, daarna actie 2 enz, De acties worden dus volgens de volgorde van de actiekaarten één voor één uitgevoerd in de spelersvolgorde

Voedseltekorten in de winter.

• Het getal op de gebeurteniskaart geeft aan hoeveel graan de spelers verliezen.
• Elke speler moet nu controleren of hij voor elk land dat hij bezit een graanpunt heeft. Wie tekorten heeft zal met opstanden moeten afrekenen. Volgens onderstaande tabel worden een aantal provinciekaarten getrokken waar opstanden zullen plaatsvinden. De tabel bepaald ook de extra boerenlegers die in de toren geworpen zullen worden.
• Er vindt een telling plaats.
• De onruststokers worden weggenomen.
  

Mogelijkheden?

• Gebouwen: in het land waarvan men de landkaart op de actie bouwen heeft gelegd, wordt tegen betaling het passende gebouw geplaatst. Er zijn 3 verschillende gebouwen.
• Goud/graan: in het land waarvan men de landkaart op deze acties heeft gelegd, wordt goud respectievelijk graan geïnd. Men krijgt evenveel goud of graan als de landkaart aangeeft en er wordt een onruststoker in het land geplaatst. Ligt er al een onruststoker dan moet eerst gevochten worden.
• Aanvullen: in dit land worden legers geplaatst uit de voorraad van de speler. Dit kunnen 3 of 5 legers zijn en er moet natuurlijk betaald worden. Als je de actie 1 leger bijzetten kiest, mag je ook bepaalde legers verschuiven naar eigen buurlanden.
• Bewegen en vechten: er wordt vanuit dit land een buurland aangevallen. Deze actie kan 2x gekozen worden.

De onverbiddelijke toren.

• Als een speler een vijandelijk of neutraal gebied intrekt wordt er gevochten.
• De betrokken spelers gooien een aantal legers in de toren en kijken hoeveel legers er terug uitvallen.
• De speler met de meeste legers wint het gevecht. De boeren strijden met de verdediger zolang er geen onruststoker in het land ligt.
• De winnaar krijgt de landkaart van de verliezer. De winnaar mag niet vernietigde legers terug in zijn land plaatsen.
• Bij gelijkstand worden alle gebouwen vernietigd en komt de landkaart op de stapel van niet verdeelde landkaarten.
• Een leeg land wordt door boeren verdedigd.

De twee zijden van het spelbord.

De winnaar

Het spel eindigt na het tweede jaar. De speler met de meeste punten na de 2 tellingen wint het spel. Volgende zaken leveren punten op:

• 1 punt voor elk land en gebouw in het bezit.
• De meerderheid aan paleizen in elke regio 3 punten.
• De meerderheid aan tempels in elke regio 2 punten.
• De meerderheid aan nô-theaters in elke regio 1 punt.
• Bij gelijkstand elk 1 punt minder.

SPELBEOORDELING

Shogun is volledig gebaseerd op Wallenstein en het is dan ook meer dan logisch dat het er voor 90% op lijkt. Het spelmechanisme is onveranderd en ook de toren doet wederom zijn intrede. Toch zijn er enkele interessante veranderingen die het spel misschien nog een tikkeltje beter maken.
Vooreerst is er het dubbelzijdig spelbord, je mag gerust spreken van een dag – (zon) en nacht (maan) kant. Deze verdeling zorgt ervoor dat er iets meer variatie in het spel zit. Ervaring leert ons dat de nacht kant iets meer aanzet tot het aangaan van gevechten. Deze gevechten leveren in de meeste gevallen nieuwe gebieden op maar het wordt pas echt interessant als je naast het gebied ook een boel gebouwen kunt veroveren. (In het veroverde gebied blijven de gebouwen staan!)
Een tweede verandering is het gebruik van een biedveld. Daardoor wordt niet alleen geld gespendeerd om te bouwen maar ook om een gunstige speciale kaart en/of een gunstige startpositie te bekomen. Een aspect dat zeker niet verwaarloosd mag worden.
De laatste verandering tenslotte is het gebruik van speciale kaarten. ( Extra rijst, extra inkomsten, extra leger, extra leger in de aanval en extra leger in verdediging zijn de mogelijkheden.) Omdat de keuze van deze kaart onlosmakelijk verbonden is met een startpositie, is het niet altijd even gemakkelijk om de juiste keuze te maken. Ga je voor de goede kaart en een slechte positie? Of ga je voor de goede positie en de slechte kaart? Misschien heb je geluk en kun je tweemaal positief combineren, het zou natuurlijk kunnen dat je daarvoor een smak geld betaald hebt.
Shogun biedt door deze veranderingen iets meer diepgang dan Wallenstein maar teert voor de rest op de sterke punten van Wallenstein. (Veel afwisseling, weinig dode momenten voor de spelers, combinatie van tactisch – en oorlogsspel, origineel vecht – en actiesysteem) Indien Wallenstein reeds in jouw spellenkast vertoefd, zou ik Shogun daar niet naast leggen. Moet je kiezen tussen de twee, dan zou ik Shogun aanraden.

Voor meer informatie: lees ook de recensie van Wallenstein.