SPELMATERIAAL

In dat ene opbergvak van de speldoos bevindt zich al het spelmateriaal. 93 speelkaarten, 36 houten schijfjes, 40 houten blokjes en 1fresco dat als spelbord dient. Het spelbord is een kopie van het echte fresco dat Ambrogio Lorenzetti in opdracht van het stadsbestuur van Siena schilderde. Alle stadsactiviteiten zijn er op te zien.
De kwaliteit van de kaarten kon stukken beter. De speelkaarten, die veel geschud en gebruikt worden, zijn reeds na 2 keer spelen zichtbaar toegetakeld. De druk gaat af op andere kaarten.

SPELBESPREKING

Inleiding

Startend als boeren proberen de spelers door verkoop van goederen in de stad, of desnoods langs de via Francigena florentijnen te verdienen. Indien de spelers genoeg geld verzamelen kunnen ze koopman worden. Die verkopen linnen en specerijen in Toscane. De ultieme droom van elke speler is een plaats in de Raad van Negen. Daartoe worden ze bankiers die in de stad van Siena hun geld te grabbel gooien om de stem van het volk te kopen. Kunstenaars worden gesponsord net als de bouw van de Torre del Mangia. Maar ook bedelaars, gezelschapsdames en dieven kosten de spelers veel geld.

Voorbereiding

Het spelbord wordt op tafel gelegd.
Calandrino, de bedelaar wordt in de stad gezet. Hij vertoeft in de wijk Banchi di Sotto.
Op de velden staat een blokje graan. Er staat ook een blokje op het florijnenspoor, dit blokje geeft de rondes aan.
Elke speler krijgt 6 schijfjes in zijn kleur. Eén ervan legt hij op vak 28 van het florijnenspoor, dit blokje heeft zijn punten aan. Een volgende legt hij op de initiatief tabel, wie daar het hoogst ligt begint het spel. 3 blokjes houdt hij voor zich en een laatste blokje is later pas nodig.
De 7 Fato (bestemming) – kaarten en de 26 Sinesi (inwoners) – kaarten worden geschud en als aparte gesloten stapels naast het spelbord gelegd.
De Artista kaarten worden geschud en de Ambrogio Lorenzetti kaart bevindt zich op één van de laatste 3 plaatsen van die stapel.
De zeven startkaarten met een sterretje en een groen getal lager dan 6 worden open op het bord gelegd.
Het spel kan beginnen.

Spelverloop

Het spel bestaat uit een aantal rondes. Elke ronde bestaat uit 3 fasen. Voorafgaand aan het spel wordt een openingsveiling gespeeld. Alle spelers starten als boer.

De kaarten.

Openingsveiling.

De 7 eerste kaarten worden geveild. De armste speler begint, duidt een kaart aan of past. Als hij een kaart aanduidt, doet hij ook een openingsbod. De hoogste bieder betaalt de kaart met punten op het florijnen spoor. Als een speler geen kaart aanduidt, mag hij aan geen enkele veiling meer deelnemen. Wie past tijdens een veiling, doet de volgende veiling gewoon mee.
Als alle kaarten geveild zijn of alle spelers hebben gepast, wordt de volgorde op het initiatiefspoor aangepast. De armste speler onderaan (+0), de rijkste bovenaan (+3). Indien twee spelers zich op eenzelfde vakje bevinden, is de hoogste de rijkste.

Fase1: starten van een nieuwe ronde.

Het houten blokje in het begin van het florijnenspoor wordt één vakje vooruit geschoven. Dit blokje geeft de huidige ronde aan.

Fase 2: nieuwe kaarten trekken.

• Alle spelers plaatsen hun schijfje op de juiste plaatst op de initiatieftabel.
• Er worden 2x zoveel kaarten getrokken als er spelers zijn.
• De armste speler mag eerst een kaart zonder sterretje trekken, dit gaat zo door tot iedereen 2 kaarten heeft getrokken of tot iedereen heeft gepast.
• Het rode getal op de kaart geeft aan hoeveel de kaart kost. Daarbij komt dat hoe rijker een speler is, hoe meer hij moet betalen. Deze meerkost wordt aangegeven op de initiatieftabel.
• Kaarten met een sterretje worden geveild. 1 per ronde Startent met de kaart met het laagste groene cijfer.
• Een speler mag niet meer dan 7 kaarten op handen hebben.
• Overgebleven kaarten zonder sterretje worden op een aflegstapel gelegd.

Fase 3: de actiefase.

• De armste speler beslist wie mag beginnen, daarna wordt gespeeld volgens de initiatieftabel.
• De actieve speler mag zoveel kaarten spelen als hij wil. Gespeelde kaarten worden op een aflegstapel gelegd, kaarten met een sterretje worden uit het spel genomen.
• Elke speler start als boer. Een boer die 30 florijnen bezit kan beslissen om koopman te worden. Een koopman met 80 florijnen kan bankier worden. Deze florijnen moeten niet betaald worden. Om aan te tonen welke rol men speelt, wordt telkens een schijfje die voor de speler ligt weggenomen. De bankier legt een schijfje in de stadswijk.

Mogelijkheden als boer.

• Geld verdienen.

• Arbeider kaarten spelen en eventueel waren verkopen. Elke kaart produceert 1 of meer van 2 of 3 verschillende soorten goederen. Deze goederen worden op de handelwarentabel gelegd. Is die vol, dan wordt één goed geproduceerd en wordt een blokje op het juiste veld op het spelbord gelegd. Geproduceerde goederen mogen verkocht worden. Graan voor 8, wijn voor 10 en olijfolie voor 14 florijnen. Er mag van elk goed maar 1 verkocht worden.
• Muilezel spelen om dubbel te kunnen verkopen.
• Via Francigena spelen met arbeiderskaarten. De fato kaarten worden geschud en de boer trekt zoveel kaarten hij wil. Elke kaart levert florijnen op, tenzij de duivel wordt getrokken, dan verdient de boer niks.
• 3 herbergkaarten spelen en 20 florijnen verdienen.

• Punten verdienen.

• Geen

Mogelijkheden als koopman.

• Geld verdienen.

• Handelsreiziger kaarten spelen en eventueel waren verkopen. Idem als bij boeren. Een koopman kan alleen linnen of specerijen verkopen voor respectievelijk 20 en 25 florijnen.
• Reizen naar Firenze of Arezzo. Op sommige handelsreizigers kaarten staan naast goederen ook reizende koopmannen afgebeeld. Per koopman mag je één vakje reizen naar Firenze of Arezzo. Wie aankomt verdient respectievelijk 20 of 10 florijnen.
• 3 herbergkaarten spelen en 20 florijnen verdienen.

• Punten verdienen

• 10 florijnen weigeren en een Senesi kaart pakken.
• 15 florijnen weigeren en één kaart kiezen uit 2 Senesi kaarten.

Mogelijkheden als bankier.

De bankier loopt door de stad, de stad is verdeeld in 10 wijken. Elke beurt loopt de bankier 1 wijk verder. Om sneller te bewegen kunnen kaarten gebruikt worden.

• Geld verdienen.

• Bij begin beurt direct 8 florijnen.
• Als een koopman linnen of specerijen verkoopt, ontvangt elke bankier 3 florijnen per verkochte eenheid.
• stoppen in wijk met gele achtergrond 5 florijnen.
• Stoppen in Bianchi di sotto: 20 florijnen per juiste kaart.
• Idem Via dei servi.
• Piazza Salimbeni + kaart = fato kaarten. Zelfde systeem boer.
• 3 herbergkaarten spelen en 20 florijnen verdienen.

• Punten verdienen.

• Gift duomo: de gift hangt af van het aantal florijnen dat een bankier bezit. Na de gift mag een speler 4 Senesi kaarten trekken en er 2 houden. (1x per spel)
• Artist veilen in herberg: Als een bankier in de herberg staat mag hij de bovenste koopman veilen. Alle bankiers in de herberg mogen de kaart bekijken. Andere spelers moeten daarvoor 8 florijnen betalen. Het startbod is minimum 15. Een bod moet een boer minimum met 5 verhogen, een koopman met 3 en een bankier met 1.
• Bouwen aan toren in Torre del Mangia. Kostprijs verdiep x5 + 10, tenzij je een werkman speelt, dan geen +10. 1 per beurt, 4 per spel. De laatste etage kost wel 60 florijnen. De speler betaalt het aantal florijnen en legt een schijfje van zijn kleur in de stad. Ligt er al een schijfje dan legt hij het erbovenop.

• Geldverlies.

• Een bankier die niet stopt in Palazzo Tolomei moet 10 florijnen betalen.
• Een bankier die in Via del Cerchia passeert moet stoppen in de herberg als daar hoeren aanwezig zijn. Hij moet 10 florijnen per hoer betalen of een kaart hoerenvriendin spelen.
• Als een bankier de bedelaar tegenkomt moet hij 10 florijnen betalen. Dit zijn 20 florijnen als hij de bedelaar in de herberg tegenkomt. Een bankier kan ook een wachter spelen of weigeren te betalen. In het laatste geval krijgt hij een blokje om aan te tonen dat hij geweigerd heeft.
• Als een bankier de bedelaar in duomo tegenkomt moet hij 20 florijnen betalen.
• Door hoerenkaarten te spelen komen hoeren in de herberg, door calandrino kaarten te spelen kan de bedelaar verplaatst worden. Elke bankier die door Calandrino bereikt of voorbij gelopen wordt moet betalen.

De winnaar

Het spel eindigt direct als de 7de verdieping van de Torre del Mangia gebouwd is, als de artist Ambrogio Lorenzette geveild is of na de 20ste ronde.
De bankier met de meeste punten wint het spel.

• De rijkste speler krijgt 2 punten extra.
• De armste speler verliest 2 punten.
• Elk blokje die je verdient hebt door niet de betalen aan de bedelaar levert minpunten op. 1 ste blokje 1, 2 de 2 enz…
• Verdiepingen toren van 1 tot 7: 2,3,4,5,6,7,9 punten.
• 2 punten voor meeste etages, gelijkstand: laagste etage wint.
• Punten voor Senesi en Artista kaarten bijtellen.

SPELBEOORDELING

Siena is eigenlijk een bordspel dat volledig met kaarten gespeeld wordt. Afhankelijk van de rol die je inneemt, zijn bepaalde kaarten minder of beter geschikt. Wie zich door de 12 bladzijden speluitleg worstelt zal van het spel nog niet veel begrijpen. Je moet het minstens een paar keer spelen vooraleer je de sterkte en jammergenoeg ook de zwakte van het spel ontdekt.
Een sterk punt is het feit dat in de meeste gevallen kaarten geveild of gekozen worden en niet blind getrokken worden. Voor een spel van dit kaliber zou het verschrikkelijk zijn moest je telkens kaarten trekken. Het gebeurt nu al dat je sommige kaarten echt niet kan of wil gebruiken en je kunt kiezen uit een aantal stuks.
Een ander sterk punt is het feit dat de armste speler telkens bevoordeeld wordt. Je mag kiezen welke speler er moet beginnen en moet ook minder betalen voor de kaarten. Het kan dus nuttig zijn flink te investeren en zo de armste speler te worden om daarna aan gunstige prijzen kaarten te kunnen kopen of te offeren in Duomo.
Nog een sterk punt is de evolutie van boer naar bankier. Wie te vlug evolueert krijgt alle andere spelers in zijn nek en zal zich blauw betalen aan hoeren en bedelaars. Wie te laat de stap zet zal het misschien niet op tijd redden en mag direct de eindoverwinning vergeten.
Ook leuk zijn de verschillende mogelijkheden als boer, koopman of bankier. De afwisseling van de 10 wijken werkt ook positief.
Minder leuk vind ik de fato kaarten, wie een beetje geluk heeft kan hier meer dan 60 florijnen in 1 beurt verdienen en dat is echt wel te veel van het goede. Ook de Senesi en de Artista kaarten zorgen voor een geluksfactor, maar die is veel minder storend. Iedereen kan trouwens bieden op Artista kaarten en wie genoeg investeert kan telkens kiezen uit tenminste 2 Senesi kaarten.
Siena is eigenlijk wel een goed spel, maar als je op het eind van de strijd – soms na 2 uur – verliest omdat een speler veel geld met de fato kaarten heeft verdient, weegt dat zwaar op de maag. Het is trouwens ook moeilijk spelers te zoeken die het niet erg vinden om eerst 30 minuten naar de uitleg te luisteren vooraleer gespeeld kan worden. Een samenvattingskaartje zou zeker geen overbodige luxe zijn. Zelf eentje maken is de boodschap. Deze factoren zorgen ervoor dat Siena net geen topper maar wel een subtopper is.