SPELMATERIAAL

De speldoos bevat 1 spelbord, 1 overzichtsblad, 4 archeologen (1 per kleur), 4 tijdstenen (1 per kleur), 1 jaarsteen, 85 onderzoekskaarten, 10 tentoonstellingskaarten, 5 overzichtskaarten voor opgravingen, 4 draaischijven (1 per kleur), 4 sets toestemmingskaarten (1 set per speler), 155 opgravingsfiches en 5 buidels. Het spelmateriaal is kleurrijk en sfeervol. De buidels zijn prachtig.

SPELBESPREKING

Inleiding

De spelers kruipen in de huid van archeologen die aanzien proberen te verwerven door belangrijke opgravingen te doen. Hoe meer kennis ze vergaren en hoe meer tijd ze aan een opgraving besteden, hoe groter de kans dat ze een belangrijke ontdekking doen. Tentoonstellingen en congressen leveren extra aanzien op maar kosten natuurlijk ook extra tijd, helaas hebben de archeologen slechts een beperkte tijd om zich te bewijzen.

Voorbereiding

Elke speler krijgt een draaischijf, een archeoloog en een telsteen in zijn kleur. Elke speler ontvangt ook een set toestemmingskaarten.
Op elke opgravingssite wordt één artefact van waarde 1 gelegd in de betreffende kleur. De rest van de opgravingsfiches worden in de overeenkomstige buidel gedaan. De overzichtskaarten van de opgravingen worden naast het spelbord gelegd.
De bovenste 4 onderzoekskaarten worden op het spelbord gelegd, daarna worden de tentoonstellingskaarten in 3 ongeveer gelijke stapels verdeeld. Door de tweede stapel worden de 5 kleine tentoonstellingskaarten geschud, door de derde de 5 grote tentoonstellingskaarten. Daarna worden de stapels op elkaar gelegd.

Spelverloop

Afhankelijk van het aantal spelers worden 2, 3 of 2,5 jaar gespeeld. De speler van wie de tijdsteen bovenaan ligt, start het spel. Daarna is telkens die speler aan de beurt waarvan zijn tijdsteen achterop staat. Een speler die aan de beurt is, moet één van vier mogelijke acties uitvoeren. Om een actie te kunnen uitvoeren moet een archeoloog dikwijls reizen. Het reizen duurt 1 week per route. De reisduur wordt aangeduid door de tijdsteen het juiste aantal weken vooruit te plaatsen.
Het reizen van Berlin naar Warschau duurt één week. De reis van Warschau naar Rome twee weken.

Onderzoekskaarten nemen.

Op het spelbord ligt telkens een aanbod van 4 onderzoekskaarten. Op een onderzoekskaart staan 3 belangrijke zaken.

• Bovenaan staat de stad waarnaar je moet reizen met je archeoloog vooraleer je die kaart mag nemen.
• Het getal in de klok geeft aan hoeveel weken jouw tijdsteen vooruit geplaatst moet worden als je de kaart neemt.
• De tekening en de symbolen onderaan geven aan wat je met de kaart kan doen.

De linker kaart biedt de mogelijkheid twee opgravingen per jaar te doen op dezelfde site, de tweede levert 3 punten speciale kennis voor Palestina op, met de derde kun je eenmaal gratis reizen en de laatste kaart kan ingezet worden om extra opgravingsfiches te trekken.

Onderzoekskaarten ruilen.

Alleen als een speler naar Warschau reist, mag hij de vier openliggende onderzoekskaarten afleggen en vervangen door kaarten van de gedekte stapel. Deze actie kost 1 week aan tijd. Natuurlijk moet ook de reistijd in acht genomen worden.

Opgravingen uitvoeren.

• Om opgravingen te kunnen doen moet een speler naar een opgravingssite reizen. Daar aangekomen worden onderstaande zaken overlopen.
  De speler moet toestemming hebben om een opgraving in dit gebied uit te voeren. Per jaar mag een speler slechts één opgraving per gebied uitvoeren. Dit wordt bijgehouden aan de hand van toestemmingskaarten.

  Geen toestemming om in Griekenland te graven.
  

• De speler moet minsten 1 speciaal kennispunt bezitten voor dit gebied. Deze punten worden in Europa (onderzoekskaarten) of aan de hand van opgravingsfiches verzameld. Sommige onderzoekskaarten gelden gedurende het volledige spel, anderen alleen voor één opgraving. Speciale kennispunten gelden slechts in één specifiek gebied.
• Eventueel mag de speler speciale kennispunten aanvullen met algemene kennispunten. Deze worden op dezelfde manier verzameld en kunnen voor elke opgraving ingezet worden. Het is niet toegestaan meer algemene kennispunten te gebruiken dan speciale kennispunten voor een opgraving.
• Daarna moet de speler beslissen hoe lang hij wil graven en stelt hij zijn draaischijf in, deze bepaalt hoeveel fiches de speler uit de buidel van de site mag trekken.

  De speler bezit 6 kennispunten (blauwe getal), beslist hij om 6 weken te graven (zwarte getal) dan mag hij 5 fiches uit de buidel trekken (rode getal).
  

• Alle fiches met artefacten, speciale kennis of algemene kennis mag de speler houden. Puin (= lege fiches) wordt terug in de buidel gestopt. In elke buidel zitten 16 puinfiches en 14 andere fiches.
  
  Links 1 punt speciale kennis voor Egypte, daarnaast een artefact van 4 punten, daarnaast 1 punt algemene kennis en uiterst rechts puin.
  
• Een speler die als eerste een opgraving uitvoert in een gebied, krijgt de fiche die op het spelbord ligt.

Tentoonstellingen inrichten.

Als de spelers een onderzoekskaart trekken, wordt deze direct vervangen door een andere onderzoekskaart. Wordt op deze manier een tentoonstelling gedraaid, dan moet die tentoonstelling op tentoonstellingsvak A van het spelbord gelegd worden. Dit gaat zo verder tot er terug 4 onderzoekskaarten op het spelbord liggen. Zo lang een tentoonstelling op het spelbord ligt, kan een speler deze inrichten door naar de betreffende stad te reizen als hij het nodige aantal fiches bezit. Het kan echter gebeuren dat een tentoonstelling uit het spel verdwijnt. Als reeds een tentoonstelling in vak A ligt, dan wordt die eerst naar vak B verschoven vooraleer de nieuwe tentoonstelling op vak A gelegd wordt. Tentoonstellingen van vak B verschuiven naar vak C. Tentoonstellingen die verschuiven vanuit vak C worden uit het spel genomen.

Deze grote tentoonstelling levert 5 punten op. Daarvoor moet de speler 1 blauwe, 2 paarse en 3 oranje fiches bezitten. Bovendien moet hij naar Wenen reizen en duurt het inrichten van de tentoonstelling 4 weken.

De winnaar

Het spel eindigt als alle spelers met hun tijdsteen veld 52 van het laatste jaar passeren en op veld 1 van het volgende jaar eindigen. Dit veld mag niet gepasseerd worden!
De spelers verdienen overwinningspunten voor elk verzameld artefact en elke tentoonstelling. Deze punten staan op de fiches en de kaarten. Daarnaast verdienen de spelers ook punten voor gegeven congressen. Dit aantal punten stijgt naargelang het aantal congreskaarten. Bovendien krijgt de speler die het meeste kennispunten van een gebied bezit 5 extra punten. De speler met de meeste punten wint het spel.

SPELBEOORDELING

Thebes is nog eens een spel waarin thema en spelmechanismen prachtig in elkaar vloeien. Omdat dat bij vele spellen niet het geval is, verdient dit spel alvast een pluspunt. Bovendien speelt het spel vrij vlot en zorgt de combinatie van tijd en acties een verrassend leuk geheel. Toch kan ik persoonlijk niet ten volle genieten van dit spel omdat er nogal een hoge geluksfactor mee gepaard gaat. Zo moet je wat geluk hebben met het aanbod aan onderzoekskaarten en tentoonstellingen, vooral omdat het vervangen van die kaarten mij alleen zinvol lijkt als je daarna direct nog eens aan de beurt bent. Bij het trekken van opgravingsfiches speelt geluk nog een grotere rol. Het moet je maar overkomen dat je heel veel tijd spendeert aan een opgraving om dan vooral puin te oogsten. Je kan natuurlijk een beetje rekening houden met wat reeds uit de zak verdwenen is, maar dat is zeker niet de sleutel tot succes. Deze overdosis aan geluk wordt wel een deel, maar net niet voldoende naar mijn mening, opgevangen door de vele manieren waarop punten te winnen zijn. Als ik de recensies van andere sites er even bij neem, merk ik dat ik niet de enige ben die zo over dit spel denkt. Toch moet ook gezegd dat er minstens drie keer zoveel spelers zijn die zich totaal niet storen aan deze loterij en het spel fantastisch vinden. Dit bewijst ook de hoge score op BBG. Ikzelf houd het erbij dat Thebes een goed familiespel is, dat een beetje tekort schiet om een topper genoemd te worden.