SPELMATERIAAL

Het middenvak van de speldoos bevat:

• 64 kaarten (12 per kleur, 5 neutrale – en 8 prestige gebouwen, 1 startspelerkaart, 1 brugkaart en 1 kasteelkaart)
• 16 arbeiders (4 per kleur)
• 4 passtenen (1 per kleur)
• 1 provoost
• ongeveer 100 grondstofblokjes (voedsel, goud, steen en hout)
• 24 kasteelfiches (kerkers, muren en torens)
• 56 dinars

Het spelmateriaal is van goede kwaliteit.

SPELBESPREKING

Inleiding

De bouw van een kasteel lokt een aantal ambachtslieden en arbeiders naar het dorpje Caylus. Terwijl aan het kasteel gebouwd wordt, verrijst langzamerhand een stad rond de bouwwerf. De spelers zijn bouwmeesters die de koning willen plezieren door aan de stad en het kasteel te bouwen.

Voorbereiding

Afhankelijk van het aantal spelers worden een aantal neutrale gebouwen open op tafel naast de handelaar gelegd.
De neutrale gebouwen van links naar rechts: het wisselkantoor, het woud, het park, de handelaar en de steengroeve.

De provoost wordt op de kaart van de handelaar geleg, het kasteel en de brug worden boven de neutrale weg gelegd. Bij het kasteel worden de kasteelfiches geplaatst.
Het kasteel, de brug en de startspelerkaart.

Elke speler ontvangt het spelmateriaal van zijn gekozen kleur. Elke speler schudt zijn kaarten en neemt er 3 op handen. Eénmalig mag je nu jouw handkaarten afleggen en 3 nieuwe kaarten trekken.
Tenslotte ontvangen de spelers 4 voedselblokjes, 2 houtblokjes en 4 dinars.
De startspeler ontvangt de startspelerkaart.

Spelverloop

Elke ronde bestaat uit een aantal fases die hieronder kort beschreven worden.

Inkomen.

Elke speler ontvangt 2 dinars. Residentiële gebouwen en het hotel zorgen voor extra inkomen. Als je de bibliotheek bezit, mag je de bovenste kaart van jouw stapel op handen nemen.

Acties.

Om beurt kiezen de spelers één van volgende acties:

• Eén kaart trekken: betaal 1 dinar en neem de bovenste kaart van jouw stapel op handen.
• Kaarten wisselen: betaal 1 dinar en leg al je handkaarten af, trek evenveel nieuwe kaarten.
• Een arbeider op een gebouw plaatsen: betaal 1 dinar en plaats een arbeider op een leeg gebouw langs de weg.
• Een gebouw oprichten: leg een kaart uit je hand aan de weg, betaal de bouwkosten aan de bank.
• Een residentieel gebouw oprichten met behulp van de notaris: zet een arbeider op de notaris en betaal 1 voedselblokje. Draai daarna 1 van jouw gebouwen om naar zijn residentiële kant.
• Een prestigebouw oprichten: betaal de kosten van een nog beschikbaar prestigegebouw en leg dit gebouw op een eigen residentieel gebouw.
  
• Passen: leg je passteen op de brug, de eerste speler die past ontvangt 1 dinar uit de bank.

De provoost.

De speler die als eerste heeft gepast, mag als hij dat wil de provoost op de weg verplaatsen. 1 stap kost 1 dinar en je mag niet meer dan 3 dinar uitgeven. De andere spelers krijgen in pasvolgorde dezelfde mogelijkheid.

Gebouwen activeren.

Vanaf het eerste gebouw tot het gebouw waarop de provoost zich bevindt, worden de gebouwen één voor één geactiveerd. Elk gebouw heeft een primaire actie voor de eigenaar van de arbeider en een secendaire actie voor de eigenaar van het gebouw als er zich een vreemde arbeider op zijn gebouw bevindt. Vb: wie met zijn arbeider op de blauwe steengroeve staat ontvangt 2 stenen. Is dat niet de blauwe speler zelf, dan ontvangt de blauwe speler ook 1 steen omdat zijn steengroeve gebruikt werd.
Van links naar rechts: een residentieel gebouw, de bank, de goudmijn en de steengroeve.
Residentiële gebouwen staan op de achterkant van elk gewoon gebouw.

Het kasteel.

Om beurt krijgen de spelers de kans om tot de kasteelbouw bij te dragen. Per set van 1hout, 1 steen en 1 voedsel ontvangen de spelers 1 kasteelfiche. De speler die de grootste bijdrage leverde, ontvangt één goudblokje. Een goudblokje geldt als jokerblokje.
De spelers leveren hun bijdrage in pasvolgorde. Bij gelijkstand wat het aantal leveringen betreft, wint de speler die als eerste dit aantal heeft geleverd.
Bouwt geen enkele speler aan het kasteel, dan worden twee kasteelfiches afgelegd.
De kasteelfiches leveren punten op.

Op het einde van een ronde wordt de provoost 2 plaatsen vooruit gezet. De startspelerkaart wordt doorgegeven.

De winnaar

Als er geen kasteelfiches meer in de voorraad liggen, eindigt het spel onmiddellijk. De spelers krijgen punten voor alle kasteelfiches, de gebouwen langs de weg, 1 punt per goudblokje, 1 punt per 3 grondstofblokjes en 1 punt voor 3 dinars. Wie na deze som het hoogste getal bekomt, wint het spel.

SPELBEOORDELING

Samengevat is Caylus Magna Carta een vereenvoudigde vorm van het bekroonde bordspel Caylus waar ik hevige fan van ben. De privileges, de stijgende loonkost en de plaats om startspeler te worden verdwijnen en de werking van de gebouwen werd wat aangepast waardoor dit kaartspel heel vlot gespeeld kan worden.
Heel wat spelers vinden de lange spelduur van Caylus een ergernis, maar dat is nu net wat ik aan dit spel leuk vond. Je krijgt immers de tijd om je strategie te bepalen en eventueel te veranderen. De kaartspel variant is zo snel voorbij, dat je slechts weinig plannen kunt verwezenlijken. Ik heb ook nog nooit iemand het prestige gebouw van 14 punten weten plaatsen. Je hebt daarvoor namelijk 3 gouden blokjes nodig en vanaf 3 spelers is het heel moeilijk dit aantal te verzamelen. (Eén keer is het gelukt, maar het spel eindigde dan ook in die ronde zodat de blokjes niet meer gebruikt konden worden.)
De secundaire actie op de gebouwen en het feit dat je slechts 3 kaarten op handen draagt, zorgen er ook voor dat de geluksfactor wat hoger is. Een kleine zaagmolen lijkt in het begin misschien een goede handkaart, maar als de spelers voor jou een grote zaagmolen spelen, dan is die handkaart plots zo interessant niet meer. Je kan de kaart wel ruilen of hopen dat je met de notaris een residentieel gebouw kan plaatsen, maar dan start je met een achterstand. In die zin heeft de startspeler naar mijn mening een heel groot voordeel.
Vergeleken met het bordspel werden wat ingrediënten weggelaten en werd het vet afgeroomd, helaas blijft er naar mijn mening een wat slappe soep over. (Zonder de inmenging van mijn broer zou hier ‘helaas blijft er dan alleen nog water over’ staan. Wat mijn ontgoocheling in Caylus Magna Carta iets beter zou typeren.)
De eindscore (6/10) is het gemiddelde van de 3 testspelers.

In de spelregels staat ook een familie-variant, die nog eenvoudiger is. Daar heb ik geen aandacht aan besteed.