SPELMATERIAAL

In het ene opbergvak van de doos schuilen 6 x 22 huizen, 84 grondstoffen, voldoende geld (Elektro), 5 overzichtskaarten, 43energiecentrale-kaarten en 1 kaart voor de derde ronde. De huisjes en de grondstoffen zijn uit hout en ook de kaarten zijn vrij stevig.

SPELBESPREKING

Inleiding

De spelers staan aan het hoofd van een energiebedrijf. Met hun geld kopen ze energiecentrales en grondstoffen op. Daarmee kunnen ze hun huizen van elektriciteit voorzien, dit levert dan terug geld op. Hoe beter men zijn geld investeert, hoe meer huizen van elektriciteit voorzien kunnen worden. En laat dit nu net de bedoeling van het spel zijn.

Voorbereiding

Het spelbord wordt in het midden van de tafel gelegd. Elke speler kiest één gebied waarin gespeeld kan worden. Deze gebieden moeten aan elkaar grenzen.
De grondstoffen worden op het spelbord geplaatst. (24 kolen, 18 olie, 6 afval en 2 uranium)
Iedere speler krijgt de houten huisjes in zijn kleur, een overzichtskaart en 50 Elektro. De spelersvolgorde wordt willekeurig bepaald. Elke speler plaatst een huisje op het volgordespoor en een huisje voor de 1 op de tellijst.
Volgordespoor en tellijst.

De energiecentrale-kaarten met de waarden 3 tot 10 worden van klein naar groot in twee rijen van 4 gelegd. De overige kaarten worden geschud en vormen een gedekte stapel. Onder deze stapel wordt de kaart voor de derde ronde gelegd, bovenop deze stapel komt centrale 13.

Spelverloop

De spelersvolgorde.

De speler die het meeste huizen heeft gebouwd, is de beste speler. De speler plaatst een huisje op de 1 van het volgordespoor. Bij gelijkstand is de speler met de hoogste centrale de beste speler. Op deze manier wordt de spelersvolgorde bepaald.

Centrales kopen.

De beste speler mag een bod doen op één van de 4 centrales uit de bovenste rij. Dit zijn altijd de centrales met de laagste waarde.( De 4 centrales met de hoogste waarde vormen de toekomstige markt.) Het bod moet minstens even hoog zijn als de waarde van de centrale. De andere spelers mogen in volgorde passen of overbieden. De speler met het hoogste bod krijgt de centrale en er wordt een nieuwe centrale van de stapel getrokken. De plaats waar deze centrale gelegd wordt, is afhankelijk van haar waarde.
Als de startspeler zelf de centrale gewonnen heeft, dan moet de volgende speler een biedronde starten. Wint de startspeler niet, dan mag hij zelf op een andere centrale bieden. Spelers die in de huidige ronde reeds een centrale gewonnen hebben, bieden niet meer mee.
Tijdens het spel mag een speler maximum 3 centrales bezitten. Wint hij een vierde centrale, dan moet er een andere centrale afgelegd worden.
Bij aanvang van de de 3de ronde wordt de centrale met het laagste nummer uit het spel genomen samen met de kaart voor de 3de ronde. Het aanbod bestaat nu telkens uit 6 kaarten, er is geen toekomstige markt meer.
Het eerste aanbod: centrale 5 werkt zowel op steenkool als op olie en kan beide grondstoffen opslaan.

Grondstoffen kopen.

Beginnend met de slechtste speler, mag elke speler grondstoffen kopen. Een speler mag zoveel grondstoffen kopen als hij kan betalen en opslaan. Elke centrale kan 2 keer zoveel grondstoffen opslaan als de kaart aangeeft. Een centrale kan geen grondstoffen opslaan die er niet verwerkt kunnen worden.
Hoe meer grondstoffen er op de markt aanwezig zijn, hoe goedkoper de grondstoffen zijn. De beste speler zal dus meer moeten investeren om dezelfde grondstoffen te verkrijgen.
Een deel van de markt: de getallen in de gele cirkels geven de prijs van de grondstoffen aan. In elk vierkantje is plaats voor 3 steenkool, 3 olie, 3 afval en 1 uranium. Staat de markt vol en koopt de eerste speler bijvoorbeeld 4 steenkool dan kost hem dat 5 Elektro. De tweede speler zal dan voor dezelfde grondstoffen al 10 elektro moeten betalen. De prijs van uranium stijgt nog sneller.

Bouwen.

In deze fase kunnen de spelers hun elektriciteitsnet uitbreiden door steden aan te sluiten. De slechtste speler start. In een stad is plaats voor 3 huizen. In de eerste fase mag slechts één huis per stad staan. Een huisje plaatsen kost dan 10 Elektro. Bij het plaatsen van een tweede huisje moet naast de 10 Elektro ook de verbinding naar het vorig huisje betaald worden. Deze kosten staan aangegeven op het spelbord. Er mogen natuurlijk steden overgeslagen worden, maar dan kost de verbinding meer.
Het aantal huisjes dat een speler heeft aangesloten wordt bijgehouden op de tellijst.
De tweede ronde start als een speler 7 huisjes heeft aangesloten. Vanaf dan mogen 2 huisjes per stad staan. Het aansluiten van een tweede huis in een stad kost 15 Elektro.
Wordt de kaart voor de 3de ronde gedraaid, dan mogen 3 huisjes per stad staan. Een derde huis aansluiten kost 20 Elektro. Een speler mag geen 2 huizen bouwen in eenzelfde stad.
Voorbeeld: een eerste huis bouwen in Wiesbaden kost 10 Elektro. Bouw je uw tweede huis in Frankfurth dan kost dit terug 10 Elektro want de verbinding is gratis. Bouw je daarna een huis in Koln dan kost dit 31 Elektro, 10 voor de stad en 21 voor de verbinding.

Incasseren en grondstoffenmarkt aanvullen.

Elke speler mag nu grondstoffen indienen om huisjes van elektriciteit te voorzien. Op de overzichtskaart staat hoeveel Elektro zij daarvoor ontvangen.
Het is niet verplicht alle gebouwde huizen van elektriciteit te voorzien, overproductie vervalt. Hoeveel elektriciteit je kan produceren en welke grondstoffen je daarvoor nodig hebt, hangt af van de gebruikte centrales.
Nadat de spelers hun Elektro’s ontvangen hebben, wordt de grondstoffenmarkt aangevuld. Dit gebeurt volgens een schema dat op de laatste pagina van het spelregelboekje afgedrukt staat. De duurste plaatsen op de markt worden eerst aangevuld.
Voorbeeld: voor 1 uranium kan kerncentrale 11 twee huizen van elektriciteit voorzien, centrale 39 kan met dezelfde grondstof 6 huizen bevoorraden. (Beiden kunnen 2 vaten uranium opslaan.)

Nog een voorbeeld: centrale 50 kan zes huizen bevoorraden en centrale 13 één. Beiden hebben daarvoor geen grondstoffen nodig.

Geldtabel met op de achterkant de samenvatting.

De winnaar

Het spel eindigt in de ronde waarin een speler zijn 17de huis plaatst. De winnaar is dan de speler die het meeste huizen van elektriciteit kan voorzien.

SPELBEOORDELING

Hoogspanning is de Nederlandse vertaling van Funkenschlag uit 2004. Het enige wat, naast de taal en de prijs, veranderd is dat er een extra kaart in het spel steekt waarmee je een centrale kan opwaarderen. Voor de rest verwijs ik naar onderstaande tekst over Funkenschlag.

Voor het kopen van Hoogspanning kun je op Bordspellentop10.com kijken.

Funkenschlag is een spel dat jaren op mijn verlanglijstje heeft gestaan. Door een samenloop van omstandigheden waarmee ik u niet lastig wil vallen, heb ik het nu pas leren ontdekken. Heel wat fervente spellenliefhebbers vinden Funkenschlag een must have, bovendien vinden (nu dus vonden) ze het een schande dat deze topper nog niet op onze site prijkt. Hiermee is de scheve situatie dus recht gezet.
Na het lezen van bovenstaande tekst kunt u best wel begrijpen dat ik met hoogstaande verwachtingen aan mijn ontdekkingstocht begonnen ben en het moet gezegd: Funkenschlag heeft met glans de test doorstaan. Het spel bevat alles wat een goed spel typeert.
De tactische mogelijkheden ga ik hier niet uit de doeken doen, er zijn er heel wat, maar toch is dit niet de belangrijkste troef want die zit in het spelmechanisme zelf waardoor het spel spannend blijft tot het eind. Zelfs als je ver achterop geraakt, ben je nog niet verloren. Op deze manier blijft elke speler geconcentreerd tot het einde. Funkenschlag is een verademing voor elke spelliefhebber. Niet voor niks staat het op de 2de plaats op de BBG lijst.
Als ik de voorlopige lijst van onze club bekijk, merk ik dat reeds 4 spellen een 10 scoren. Dit zijn naar mijn mening steeds spellen die tactisch heel goed zijn maar nog net dat tikkeltje meer hebben. Bij Caylus is dat het fantastische spelbord. Een 10 voor Java vanwege het actiepunten systeem in combinatie met het 3d bouwen. Eveneens een 10 voor Machiavelli, het beste kaartspel dat ik tot nu toe gespeeld heb. En omdat je er tijdens het spel niet over uitgepraat raakt èn omdat je het met grote groepen kan spelen, ook voor de Weerwolven van Wakkerdam een 10. Misschien zijn die spellen niet perfect en vinden jullie dat ik niet kritisch genoeg ben, maar een spel dat mij zo intrigeert verdient gewoon een 10. Met plezier voeg ik daar Funkenschlag aan toe. Het tikkeltje meer is dan zonder twijfel het prachtige spelmechanisme. De lange spelduur vinden sommige spelers negatief, maar Funkenschlag biedt gewoon 3 uur amusement en spanning in plaats van 1 uur. Niet echt een nadeel als je het mij vraagt.