SPELMATERIAAL

5 planborden, 45 landkaarten, 25 blancokaarten, 5 aanvoerderskaarten, 10 actiekaarten, 25 gebeurteniskaarten, 28 paleizen, 26 kerken, 26 handelshuizen, 42 onruststokers, 62 legers in 5 kleuren, 20 boerenlegers, 55 schatkisten, 1 toren en het spelbord zitten in een handige speldoos. De kwaliteit is degelijk.

SPELBESPREKING

Inleiding

In het oude Duitsland proberen de spelers zoveel mogelijk land te veroveren. Een leger kost geld en voedsel wat van de plaatselijke bevolking geïnd wordt. Wie teveel geld int moet wel opletten voor opstanden. Kerken, kastelen en handelshuizen zorgen voor betere steden, deze zijn dan natuurlijk ook interessanter voor de tegenstanders.

Voorbereiding

Elke speler krijgt een planbord en legers in zijn kleur, 5 blanco kaarten, goud en 7,8 of negen landen.
In de toren worden van elke kleur 7 en van het boerenleger 10 legers gegooid. De legers die terugvallen keren terug naar de spelers.

Spelverloop

Het spel wordt in 2 jaren van 4 seizoenen gespeeld. Lente, zomer en herfst verlopen op dezelfde manier, de winter heeft zijn eigen verloop. Voor de eigenlijke lente begint, is er nog het jaarbegin.

Het jaarbegin.

Leg 4 gebeurteniskaarten open op de gebeurtenisvelden van het spelbord.
Zet een blokje van je kleur op vak nul van de graanschaal.

Lente, zomer en herfst.

• De 10 actiekaarten worden geschud en op de plaatsen 1-10 op het spelbord gelegd. De eerste 5 open de laatste 5 gedekt.
• De spelers plannen hun acties op hun planbord. Daartoe kiezen ze welke actie ze in welk land willen uitvoeren. Ze leggen dan hun landkaart op de juiste actie op het planbord.
  
• Daarna wordt de spelersvolgorde bepaald door middel van de aanvoerderskaarten.
• Uit de 4 gebeurteniskaarten wordt één kaart geloot. Deze gebeurtenis geldt voor het jaargetijde. Een gebeurteniskaart kan extra inkomen of verlies opleveren in bepaalde delen van het land. Een gebeurteniskaart kan ook bepaalde steden beschermen, de kosten voor bouwen verhogen of verlagen, enz… Op de gebeurteniskaart staat ook een getal voor graanverlies in de winter.
• Als laatste voeren de spelers hun acties uit. Eerst voert iedere speler actie 1 uit, daarna actie 2 enz, De acties worden dus volgens de volgorde van de actiekaarten één voor één uitgevoerd in de spelersvolgorde

De winter.

• Het getal op de gebeurteniskaart geeft aan hoeveel graan de spelers verliezen.
• Elke speler moet nu controleren of hij voor elk land dat hij bezit een graanpunt heeft. Wie tekorten heeft zal met opstanden moeten afrekenen.
• Er vindt een telling plaats.
• De onruststokers worden weggenomen.

De acties.

• Gebouwen: in het land waarvan men de landkaart op de actie bouwen heeft gelegd, wordt tegen betaling het passende gebouw geplaatst. Er zijn 3 verschillende gebouwen.
• Goud/graan: in het land waarvan men de landkaart op deze acties heeft gelegd, wordt goud respectievelijk graan geïnd. Men krijgt evenveel goud of graan als de landkaart aangeeft en er wordt een onruststoker in het land geplaatst. Ligt er al een onruststoker dan moet eerst gevochten worden.
• Aanvullen: in dit land worden legers geplaatst uit de voorraad van de speler. Dit kunnen 3 of 5 legers zijn en er moet natuurlijk betaald worden. Als je de actie 1 leger bijzetten kiest, mag je ook bepaalde legers verschuiven naar eigen buurlanden.
• Bewegen en vechten: er wordt vanuit dit land een buurland aangevallen. Deze actie kan 2x gekozen worden.

Het vechten.

• Als een speler een vijandelijk of neutraal gebied intrekt wordt er gevochten.
• De betrokken spelers gooien een aantal legers in de toren en kijken hoeveel legers er terug uitvallen.
• De speler met de meeste legers wint het gevecht. De boeren strijden met de verdediger zolang er maximum 1 onruststoker in het land ligt.
  
• De winnaar krijgt de landkaart van de verliezer. De winnaar mag niet vernietigde legers terug in zijn land plaatsen.
• Bij gelijkstand worden alle gebouwen vernietigd en komt de landkaart op de stapel van niet verdeelde landkaarten.
• Een leeg land wordt door boeren verdedigd.
  

De winnaar

Het spel eindigt na het tweede jaar. De speler met de meeste punten na de 2 tellingen wint het spel. Volgende zaken leveren punten op:

• 1 punt voor elk land en gebouw in het bezit.
• De meerderheid aan paleizen in elke regio 3 punten.
• De meerderheid aan kerken in elke regio 2 punten.
• De meerderheid aan handelshuizen in elke regio 1 punt.
• Bij gelijkstand elk 1 punt minder.

SPELBEOORDELING

Wallenstein is een spel waarvan je na het lezen van de spelregels, eerst eens goed moet slikken. (Vooral als dat in het Duits is). De meeste goede spellen echter, leer je al doende spelen en blijken achteraf veel minder ingewikkeld dan je eerst dacht. Gelukkig is Wallenstein een goed spel. Een zeer goed spel zelfs. De spelduur loopt makkelijk tot boven de 2 uur, maar op geen enkel moment gaat het spel vervelen. Volgens mij maken een viertal zaken het spel meer dan de moeite waard.
Ten eerste is er de actievolgorde die per seizoen verandert. Daarbij komt dat je de volgorde van de laatste 5 acties niet kunt voorspellen. Het zou dus wel eens kunnen gebeuren dat je een actie plant in een stad dat je ondertussen verloren hebt. Pech dus.
Ten tweede is er de spanning van de gebeurteniskaarten. In het begin zie je ze alle vier, dus je weet waaraan je je kunt verwachten, maar bent nooit zeker van je stuk. Tenzij in de winter natuurlijk.
Ook heel leuk is het één actie per land systeem. Daardoor moet je nog meer toekomstgericht plannen. Je kan er ook voor kiezen een blancokaart te leggen op bepaalde acties.
Ten laatste zijn er de boerenlegers die heel wat plannen kunnen dwarsbomen en het unieke gevechtssysteem. Dit keer geen dobbelstenen of gevechtkaarten maar wel een soort sorteertoren. Er is ook wat geluk mee gemoeid maar wie goed oplet, kan veel gevechten voorspellen.
Ik vind Wallenstein een prachtig spel en ik ben er zeker van dat ik niet alleen ben. Verwacht echter geen epische veldslagen met horden barbaren, oorlog voeren is slechts een onderdeel van dit prachtige spel.